Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Terminolojide Kullanılan Kavramları Sınıflandırma ve Açıklama Düzeyleri

Abstract

Bu araştırmada fen bilgisi öğretmen adaylarının; bilimsel araştırmalarda, fen bilimlerinde ve fenlaboratuvarlarında yaygın olarak kullanılan teori, yasa, hipotez, varsayım, denence, sayıltı, kuram ve kanunkavramlarını eş anlamlı olanlara göre sınıflamaları ve sınıflandırdıkları bu kavramları açıklamaları istenmiştir.Çalışmada nitel araştırma desenlerinden fenomenografik araştırma deseni kullanılmıştır. Çalışma 2016-2017eğitim-öğretim yılında Karadeniz Bölgesinde yer alan bir üniversitenin fen bilgisi öğretmenliği bölümü 3.sınıfında öğrenim gören 78 öğretmen adayı ile yapılmıştır. Öğrencilerin yaptıkları sınıflamalar analiz edilmiş vebu sınıflamaların çok çeşitlilik gösterdiği tespit edilmiştir. Yapılan doğru sınıflamalar içinde en fazla olanlar;yasa-kanun ve teori-kuram şeklindedir. En fazla yapılan yanlış sınıflamalar ise denence-sayıltı, hipotez-varsayımve teori-varsayım şeklindedir. Yasa-kanun ve teori–kuram kavramlarını doğru eşleştiren öğretmen adaylarındanneredeyse hiçbiri bu kavramları doğru olarak açıklayamamışlardır. Öğretmen adaylarının gerek öğrenimsürecinde ve gerekse sonraki yaşamlarında sık sık karşılarına çıkan/çıkacak bu kavramları doğru sınıflandırmasıve doğru anlamlarını bilmeleri için fen laboratuvarı, bilimsel araştırma yöntemleri, bilimin doğası gibi derslerdebu kavramların üzerinde daha fazla durulmalı ve uygulamaya yönelik etkinliklerin yapılması önerilmiştir. Ayrıcabu kavramların yer aldığı doğru kaynaklara ulaşmanın önemli olduğu ve kaynakların da kendisini yenilemesigerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

In this research, science teacher candidates were asked to classify the widely-used concepts of theory,hypothesis, assumption and law, according to their synonyms and to explain these concepts. Phenomenographicresearch design was used in the study. The study was carried out with 78 teacher candidates who were in theirthird year of science teacher education in the academic year of 2016-2017. The analysis of their classificationsrevealed a wide range of variation. The highest number of correct classifications were made for the concepts oflaw and theory. The most common misclassifications related to hypothesis-assumption and theory-assumption.Almost none of the prospective teachers who correctly matched the concepts of law and theory were able toexplain these concepts correctly. These findings point to the need for more attention to be paid to the lessonssuch as the science laboratory, scientific research methods, nature of science, and activities so that the studentscan master the correct classification and correct meaning of these concepts that they frequently meet in their