Samsun ekolojik koşullarında buğdayda verim ve bazı verim unsurlarına farklı ekim sıklıkları ile azotlu gübre doz ve uygulama zamanlarının etkisi

Abstract

Bu araştırma, Samsun ekolojik koşullarında, Cumhuriyet-75 ve Marmara-86 ekmeklik buğday çeşitlerinden daha yüksek verim elde etmede, optimal ekim sıklığı ve azot dozu ile azot uygulama zamanını belirlemek üzere 1990-1992 yıllarında yapılmıştır. Araştırmada, dört ekim sıklığı (400, 500,600 ve 700 tohum/m2) ve beş azot dozu (0, 6,12,18 ve 24 kg N/da) ile üç azot uygulama zamanı (ekim, ekimkardeşlenme ve kardeşlenme esnasında) denenmiştir. Araştirma sonucu; iki yıllık ortalama tane verimleri arasında önemli farklar saptanmış ve en yüksek verim, m2lde 600 ve 700 (sırasıyla 246.7 ve 255.8 kg/da) ekim sıklıklarından elde edilmiştir. 18 kg/da azot seviyesine kadar artan azot miktarlarına bağlı olarak verim artışında doğrusal yükselme, bu seviyeden sonra artışta duraklama görülmüş olup, Azotun yarısının ekimle diğer yarısının ise kardeşlenme döneminde uygulanmasından en fazla tane verimi (303.8 kg/da) alınmıştır. Ayrıca, bitki sıklığı, azot doz ve azot uygulama zamanlarının bin tane ve hektolitre ağırlıklarına etkileri önemsiz olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucun, Samsun ve benzeri ekolojik koşullarda, Cumhuriyet-75 ve Marmara-86 ekmeklik buğday çeşitlerinin 600 tohum/m2 ekim sıklığı ile ekilmesi ve yarısının ekimle diğer yarısının ise kardeşlenme döneminde olmak üzere dekara 18 kg Azot uygulanması önerilebilir.

This research was caried out to determine the optimum seed, nitrogen rates and the application period of nitrogen tö optain highest seed yield from the bread wheat cuitivars of Cumhuriyet-75 and Marmara-86, adapted in Samsun ecological conditions in 1990-1992. In this research, four seed rates (400, 500, 600, 700 seed/m2 ), five nitrogen rates ( 0, 60, 120, 180, 240 kg/ha N) and there timing of nitrogen applications (during the sowing, during the sowingtillering, during the tillering) were applied. As a result, it was found significantreiatienship between the two years mean seed yield. The highest seed yield (2558 kg/ha) was found when 700 seeds/m2 was applied but there was no found statistically significant seed yield ' different between 600 and 700 seed/m2 was applied. The applicated nitrogen rates significant increased on seed yield when they were increased up to 180 kg/ha. In addition to nitrogen rates,' the highest seed yield (3038 kg/ha) was obtained when nitrogen applied during the sowingtillering periods. Finally, the seed rates nitrogen rates and timing of nitrogen application did not significant effected on 1000-seed weight and hectolitre weight. As a result of thise research, it can be recommended 600 seeds/m2 and 180 kg/ha nitrogen application (application of the half rate nitrogen during the sowing and tillering period) in these bread wheat cultivars under Samsun ecological conditions.