Madendere Havzasında Fizyoğrafik Faktörlerin ve Bazı Fiziko-Kimyasal Toprak Özelliklerinin Belirlenmesi ve Haritalanması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Madendere Havzası havza karakteristiklerinin belirlenmesi ve havza içerisinde dağılım gösteren farklı toprakların fiziksel, kimyasal ve morfolojik özelliklerinin incelenmesi, sınıflandırılması ve haritalanmasıdır. Araştırma alanı Kocaeli iline bağlı Kartepenin kuzey-doğusunda ve Kartepe Merkeze 14 km uzaklıkta yer almakta olup, 4515500-4518000 K ve 262400-264800 D (UTM-m) koordinatları arasındadır. Araştırma alanı yaklaşık 5.5 km2 dir. Farklı topoğrafik özelliklere (düz, dalgalı, dağlık) sahip olan alan içerisinde özellikle tepelik ve dalgalı fizyoğrafya hâkim durumdadır. Deniz seviyesinden yükseklik ortalama 130 m ile 440 m arasında değişmektedir. Yıllık ortalama yağış ve sıcaklık durumu ise sırasıyla 730.4 mm ve 11.3 o Cdir. Arazi gözlemleri ve topoğrafik, jeolojik ve arazi kullanım durumlarının incelenmesinden sonra, 12 toprak profil çukuru kazılmış ve bunlardan 10 tanesinin farklı olduğu belirlenmiştir. Detaylı olarak yürütülen arazi gözlemlerinde burgu ile grit yöntemi ve serbest tarama yöntemleri kullanılmıştır. Her bir profilden genetik horizon esasına göre toprak örnekleri alınmış ve laboratuvarda analizleri yapılmıştır. Laboratuvar analiz sonuçları ve toprak taksonomisine göre topraklar tanımlanmış ve sınıflandırılmışlar. Topraklar 4 ordo, 4 alt ordo, 6 büyük grup, 10 alt gurup içerisine yerleştirilmiştir. 10 toprak serisi ve bunlara ait sınırlar 1:25.000 ölçekli harita üzerine aktarılmıştır. Bunlardan 2 tanesi genç toprak özellikleri taşıması nedeniyle Entisol, 6 tanesi Inceptisol, 1 tanesi Alfisol ve 1 tanesi ise Ultisol olarak sınıflandırılmıştır. Araştırma alanı içerisinde İsmailinyeri serisi (% 1.9) en küçük alana sahip iken Gürgenlikdere serisi (% 22.1) en fazla yayılım alanına sahiptir. Buna ilaveten araştırma alanda belirlenen bazı toprak sorunları hakkında da önerilerde bulunulmuştur.

The aim of this research was to determine the basin characteristics and physical, chemical and morphological properties, classification and mapping of different soils in Madendere Watershed. The study area is located northeastern part of Kocaeli-Kartepe district and it is 14 km from Kartepe center, coordinated as 4515500-4518000 N ve 262400-264800 E (UTM-m). The study area covers approximately 5.5 km2 . The study area consists of various topographic features (flat, hilly, rolling etc.). Hilly and rolling physiographic units are particularly common in the study area. Elevation varies from 130m to 440 m above sea level. Average annual precipitation and temperature are 730.4 mm and 11.3 o C, respectively. After examination of topographic, land use, geologic and geomorphologic maps and land observation, 12 soil profile pits were excavated and determined that 10 of them are different from each other in the study area. Detailed land observations were done with grid method and auger examinations. The soil samples were taken from each profile based on genetic horizons and their analyses were done in the laboratory. According to the results of laboratory analyses by taking into consideration of soil taxonomy, these soils were classified and described. The soils were grouped under 4 order, 4 suborder, 6 great groups and 10 subgroups within 10 soil series and soil boundaries were shown on the 1:25.000 scale map. Two of ten soil series were classified as Entisol due to their young age and six are Inceptisol and two were classified as Alfisol and Ultisol. Whereas Gürgenlikdere series has the largest area (22.1%), İsmailinyeri series has the smallest area in the study area (1.9%). In addition, some necessary recommendations were given to solve some soil problems in this study.