Madendere Havzası Topraklarında Arazi Kullanım/Arazi Örtüsü ile Bazı Erozyon Duyarlılık İndeksleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi*

Abstract

Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü, Samsun, TÜRKİYE Geliş Tarihi/Received: 23.02.2015 Kabul Tarihi/Accepted: 07.03.2015 ** Sorumlu Yazar/Correspondence: o_dengiz@hotmail.com Özet: Dünyanın birçok bölgesi için, verimli toprak katmanlarını taşıyıp toprak üretkenliğini azaltan, topraktaki organik madde miktarını ve besin maddelerini azaltıp toprağı sığlaştırarak arazi bozulmasına neden olan en önemli olaylardan birisi toprak erozyondur. Bu nedenle erozyon araştırmaları toprakla ilgili yapılan araştırmalar arasında önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmanın amacı Madendere Havzası topraklarında arazi kullanım/arazi örtüsü ile bazı erozyon duyarlılık indeksleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Havzanın arazi kullanımı ve arazi örtü dağılımı belirlemek için Geoeye-2013 uydu görüntüsü kullanılmıştır. Orman örtüsü havzanın en geniş alanını kaplarken (% 38.6), toplam alanın % 3.6 ile yerleşim alanı en az dağılım alanına sahiptir. Havzadan grid yöntemine göre her 200 m mesafeden ve 0-20 cm den toprak derinliğindenalınan 71 adet toprak örneklerinde erozyon oranı, dispersiyon oranı, erodobilite, agregat stabilitesi belirlenerek havza topraklarının erozyona hassaslıkları belirlenmiştir. Farklı arazi kullanımı ve arazi örtüsünden alınan toprak örneklerinde yapılan aşınıma duyarlılık analizleri sonuçlarına göre, havza topraklarının erozyona karşı yüksek derecede duyarlı oldukları belirlenmiş ve bu duruma karşı alınması gereken önlemlere yönelik önerilerde bulunulmuştur.

In many regions of the world, soil erosion is one of the main land degradation processes that reduce the soil productivity by removing fertile topsoil layers, thus decreasing levels of organic matter and the nutrients. Therefore erosion researches constitute an important part of the research on the soils. The aim of this research is the determination of the relationship between land use/land cover and some erodibility indices in Madendere Watershed soils. Land use and land cover classes were generated from Geoeye-2013 image data classification. Forest is the highest land cover in the study area and has about 38.6 % of the total area, while the lowest land cover is settlement which is about 3.6%. Erosion ratio, dispersion ratio, soil erodibility and aggregate stability were determined for 71 each soil samples collected according to grid method from each 200 m distance point and 0-20 cm soil depth in Watershed. According to the results of erodibility analysis for soil samples taken from different land uses and land covers, it was determined that the soils of watershed are high erodible soils. For 1 that reason, it was given some suggestions to take some mesurments for this watershed.