Samsun Mert Irmağı-Karadeniz deşarjında yüzey sediman (dip çamur) ve su kalitesi araştırması

Abstract

Bu çalışmada, Karadeniz'e Samsun ilinden önemli miktarda deşarjı olan Mert Irmağı'nın, deşarj ağzına yakın noktalarda, yüzey sediman ve su örneklerinde, çevre kirliliği parametrelerinin tayini ve sediman ve su kalitesinin belirlenmesini amaçlamaktadır. Bu çalışma programında, Mert Irmağı'nda, 10 değişik noktadan, yüzey sediman ve su örnekleri alınmıştır. Bridge-Ekman grab sediman örnekleyicisi ile toplanan sediman örneklerinde, yaş analiz olarak su miktarı, organik madde, porozite yüzdeleri ve pH ölçümleri yapılmıştır. Bu ölçümlerden, Mert Irmağı sediman tabakasında ortalama su miktarı % 57,55, porozite değeri ise % 56,92 olarak bulunmuştur. Mert ırmağı sediman yüzeyinde, pH değeri 6,80 ile 7,65 arasında değişirken, organik madde miktarı ise ortalama olarak % 5,61 değeri ile sediman tabakasında evsel ve tarımsal kirlilik birikimi olduğunu göstermektedir. Öte yanda, sediman örnekleme noktalarına paralel olarak alınan su örneklerinde ise BOİ5, KOİ, TAM, TCM, T (0C), pH, toplam fosfor TKN, NH3-N, NO2-N, NO3-N ve Organik-N ölçümleri yapılmıştır. Alınan ölçüm sonuçlarına göre, Mert Irmağı su kalitesinin BOİ5 ve KOİ parametrelerine göre, kirli (3.sınıf), hatta çok kirli (4.sınıf) su özelliği taşıdığı söylenebilir. Ayrıcı, su örneklerinde yapılan fosfor, azot analizlerine göre, Mert ırmağı genelde, 2. Sınıf, bazen de 3. Sınıf su kalitesi özelliği sergilemektedir. Sonuç olarak, mert Irmağı Çevre Mevzuatı-Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği-Kıta İçi Su Kalite Sınıflandırması'na göre, genel olarak kirli su özellikleri taşımakta ve bu kirlilik, ağırlıklı olarak evsel atıksulardan kaynaklanmaktadır. Su tabakasının taşıdığı bu kirlilik yükü, sediman tabakasında da özellikle yüksek organik madde içeriği ile kendini göstermektedir.

The aim of this study was to determine the sediment and the water quality of the Mert stream which has a high amount of discharge to the Black Sea from Samsun and also the determination of the environmental pollution parameter analysis at the surface sediment and water samples which were collected from near the discharge basin of the Mert Stream to the Black Sea. In this study surface sediment and water samples were collected from 10 different sampling stations along the discharge line of the Mert Stream. On the sediment samples, collected with a Bridge-Ekman grab sediment sample; water content, organic matter content and porosity percentages and pH analysis were performed. Prom these analyses, it was determined that the sediment layer in the Mert Stream has an average 57.55% water content and 56.92 % porosity. As the pH values of the sediment samples varied in the range of 6.80 to 7.65, its organic matter content withan average of 5.61 percent indicates that there was a domestic and agricultural pollution accumulation at the sediment layer of Mert Stream Furthermore on the water samples which were collected parallel to the sediment sampling stations in the same period, BOD5, COD, TSS, TDS, T (0C), pH, total-P, total kjeldahl-N, NH3-N, NO2-N, NO3-N and organic N analysis were also performed. According to these analytical results, it can be concluded that Mert Stream has polluted water for BOD5 and COD parameters at class 3 or even if very polluted class 4 water class. Moreover, according to the phosphate and nitrogen analysis of the water samples, Mert stream has class 2 or even class 3 water quality. Finally, according to the Environment Law-Water Pollution Control Legislation, Land-Based Water Quality Classification, generally, it has polluted water and the origin of this pollution is mainly domestic. The pollution load of the waterbody also appeared at the sediment layer, especially with its high organic matter content.