Mine matriks proteinleri ve periodontal rejenerasyon

Abstract

Herhangi bir doku tipinin oluşması veya rejenerasyonu hücrelerin fenotipleri ve birbiriyle olan ilişkileri, lokal ve sistemik olarak fonksiyon gören büyüme faktörleri ve hormonların düzenleyici etkileri ve tüm bu olayların geliştiği ekstraselüler matriks arasındaki son derece düzenli bir biyolojik süreçle gerçekleşir. Son yıllarda periodontal yara iyileşmesinde bu biyolojik olayları incelemek amacıyla büyüme ve farklılaşma faktörlerinin, ekstraselüler matriks proteinlerinin ve ataşman faktörlerinin, kemik metebolizması mediyatörlerinin kullanıldığı pek çok in vitro ve/veya in vivo çalışma yapılmış; bunun sonucunda çeşitli biyomateryaller ve biyomimetikler kullanıma sunulmuştur. Diş sürmesi esnasında mine matriks proteinlerinin üstlendiği biyolojik rolün taklit edilmesiyle periodontal rejeneras-yonun sağlanabileceği düşünülerek kullanıma sunulan mine matriks derivesinin, esas itibariyle aselüler sement ile birlikte periodonsiyumun diğer komponentlerinin rejenerasyonunda etkili olabileceği pek çok araştırmayla gösterilmiştir. Ancak, günümüzde hala mine matriks proteinlerinin periodontal yara iyileşmesinde, aselüler sement rejenere edebilmesi dışında; (i) başta Yönlendirilmiş Doku Rejenerasyonu tekniği olmakla birlikte rejeneratif yöntemlere net bir üstünlüğü kanıtlanamamış, (ii) bu proteinlerin periodontal yara iyileşmesi proçesinde rol oynadığı ve etkili olduğu biyolojik mekanizmalar tam olarak anlaşılamamıştır. Buradaki derlemede, günümüze kadar yapılmış histopatolojik, ultrastrüktürel ve moleküler düzeydeki çalışmalar değerlendirilerek, mine matriks proteinlerinin periodontal yara iyileşme sindeki rolü ve etkinliği irdelenmiştir.

Formation or regeneration of any type of tissue is materialized by a very regular process amongst the phenotypes of cells and their interrelations, locally and/or systemically functioning growth and differentiation factors and, the extracellular matrix in which these events occur. In recent years, growth and differentiation factors, extracellular matrix proteins and attachment factors, bone metabolism mediators have been used in many in vitro and/or in vivo studies to investigate these biological events and consequently, different biomaterials and bio-mimetics have been introduced. Enamel matrix derivative, a biomimetic presented with the assertion to provide periodontal regeneration via mimicing the role of enamel matrix proteins during tooth-development, has been demonstrated to be effective in reconstruction of the components of periodontium, particularly together with acellular cementum. Nevertheless to-date; (i) no superiority of these proteins have been proven to regenerative modalities, primarily to Guided Tisue Regeneration technique, except for possible efficacy on acellular cementum reconstruction, (ii) the biological mechanisms that these proteins regulate and activate in periodontal healing process have not been well-understood. In the present review, the role and efficacy of enamel matrix proteins in periodontal wound healing have, been scrutinized evaluating previous and current histopathological, ultrastructural and molecular researches.