Kivide bal arısının tozlanma, meyve tutumu ve tohum sayısı üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırma, Ordu ili Perşembe ilçesi Efirli köyünde 20 metre rakımda bulunan Hayward kivi çeşidinde ( Actinidia deliciosa cv. Hayward), 2009 ve 2010 yıllarında yürütülmüştür. 3 ayrı bahçede belirlenen 6 dişi kivi bitkisinin 3 tanesi arı girişi serbest bırakılmış, 3 tanesi ise arıların girmesini engellemek için kafes içerisine alınarak, çiçeklenmeden 3 gün önce 3,8 mm x 3,8 mm gözenekleri bulunan file ile kapatılmıştır. Belirlenen her bahçeye çiçeklenme öncesi 5er adet arılı kovan konmuştur. Çiçeklenme döneminde her bir bitkide 5 çiçek üzerinde eş zamanlı olarak 10ar dakika süreyle bal arısı ve diğer böceklerin ziyaret sayımları yapılmıştır. Bal arısından morfolojik olarak küçük olan böcekler sayım dışı bırakılmıştır. Bal arılarının, bitkinin 12 günlük çiçeklenme dönemi içerisinde 5 çiçek üzerine ortalama 5,63 adet ziyaret gerçekleştirdiği saptanmış olup morfolojik olarak bal arısına eşit veya daha büyük böceklerin ziyaret gerçekleştirmediği gözlenmiştir. Tam çiçeklenme döneminde, ağaçlar üzerinde çiçek sayımları yapılmıştır. Bir ağaçta ortalama olarak 776 adet çiçek belirlenmiştir. Arı girişine serbest bırakılan ağaçlarda açan çiçeklerin %98,92si, arı girişine kapatılan ağaçlarda ise çiçeklerin %32,08nin meyveye dönüştüğü saptanmıştır. Meyvelerde tohum sayısı ve raf ömrüne de bakılmıştır. Bal arısına açık olan alandan elde edilen meyvelerde ortalama raf ömrü 66,78 gün, tohum sayısı 1497 adet olarak, arı girişine kapatılan meyvelerde ise ortalama raf ömrü 58,15 gün ve tohum sayısı ise 153 adet olarak belirlenmiştir. Bal arılarının tozlaşmaya dolayısıyla döllenmeye yaptığı katkı, bal arısız ortama kıyasla 9,8 kat daha fazla bulunmuştur.

This study is performed on three kiwifruit orchards which are applied same cultural practices in Efirli village (Persembe, Ordu) in 2009 and 2010, 20 m altitude. We allowed bees to enter freely to the 3 of the 6 female kiwifruit trees. Before 3 days from first blossom, to avoid bees entering three kiwifruit plants, we caged trees by mesh with 3.8 mm x 3.8 mm openings. Five bee hives are placed to chosen fields before the blossom. We observed and counted bees and other insects activities in the blossom period and visiting duration on the 5 flowers in 10 minutes period. Insects, smaller than bees, are not taken into consideration while counting. It is observed that, honey bees have 5.63 visits on 5 flowers, in the blossom period during 12 days and insects which are equal or bigger than honey bees had no visit. Flowers, are counted in flowering period. It is defined that kiwifruit plants have 776 flowers. 98.92 % of the flowers are pollinated and turn into fruits in the bee entrance free trees while 32.08 % of the flowers are pollinated and turn into fruits in the bee restricted trees. We collected 3 fruits from each plants, detected seed numbers and storage life in the room temperature conditions. It is found that mean shelf life is 66.78 days and mean seed number is 1497 in the bee entrance free areas while mean shelf life is 58.15 days and mean seed number is 153 in the bee restricted areas. The effect of pollination or fertilization of honey bee is 9.8 times according to without honey bees.