Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen taze fasulye ıslah hatları ve bazı ticari çeşitlerin Bean common mosaic virus (BCMV)’a dayanıklılık durumlarının araştırılması

Abstract

Bean common mosaic virus (BCMV) tüm dünyada fasulyede ekonomik olarak zarar yapan en önemli virüs türlerindendir. Bitki virüs hastalıklarına karşı kimyasal mücadelenin olmaması nedeniyle en etkili mücadele yöntemlerinden birisi virüse dayanıklı tür veya çeşitlerin kullanılmasıdır. Dayanıklı çeşitler kullanılmadığı takdirde fasulyede BCMV sebebiyle verim kaybı %80e kadar ulaşabilmektedir. Bu çalışmada Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü (KTAE) tarafından geliştirilen 41 ıslah hattı ve çeşitli kuruluşlardan temin edilen 31 ticari çeşidin BCMVye karşı dayanıklılık durumları araştırılmıştır. Bu amaçla, BCMVnin NL-4 ırkı mekanik inokulasyon yöntemi ile beş tekerrürlü olacak şekilde ıslah hatlarına inokule edilmiştir. İnokulasyondan 21 gün sonra ıslah hatlarına ait bitkilerde ortaya çıkan simptomlara ve DAS-ELISA sonuçlarına göre ıslah hatlarının dayanıklılık durumları değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda 41 taze fasulye ıslah hattından 29 tanesinin 31 ticari çeşitten ise 24 tanesinin BCMVye karşı dayanıklı olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma sonucunda BCMVye karşı dayanıklı olarak belirlenen ıslah hatlarının verim ve kalite kriterleri açısından değerlendirilerek tescil ettirilmesi, ticari çeşitlerin ise ıslah programlarında değerlendirilmesi öngörülmektedir.

Bean common mosaic virus (BCMV) is among the most destructive viruses in bean growing areas in the world. Using resistant cultivars is one of the most effective methods for virus control as there is no chemical treatment against BCMV in practice. Yield reductions due to BCMV may be up to 80% if susceptible bean cultivars are grown. In this study, 41 breeding lines improved by Black Sea Agricultural Research Institute (BSARI) and 31 commercial cultivars were tested for resistance levels to BCMV. For this purpose, NL-4 strain of BCMV was inoculated by the sap onto the leaves of bean plants with five replications. According to symptomatic assessments made 21 days after inoculation and the data from DAS-ELISA, the resistance levels of the all breeding lines were evaluated. The results showed that 29 breeding lines and 24 commercial cultivars were resistant to BCMV. In conclusion, the resistant breeding lines might be registered and used in the future to supply the source of virusresistant seed after evaluating them in terms of yield and quality. The resistant cultivars determined in this study could be in breeding studies confidently.