Farklı toprak özelliklerine bağlı toprak kabuk oluşumu

Abstract

Toprak insanoğlunun en önemli doğal kaynaklarından birisidir. Erozyon gibi sebeplerle topraklarımıztaşınarak yok olmaktadır. Mevcut toprak varlığımız ise fiziksel ve kimyasal olarak bozularak verimsizleşmektedir. Toprakların korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusunda yapılan çalışmalar arttırılmalıdır. Toprak yüzeyinde kabuk veya kaymak tabakası oluşması özellikle eğimli ve yüzey örtüsüzayıf alanlarda önemli bir toprak problemidir. Bu çalışma, Gediz çayı havzası içerisinde bulunanIlıcak ve Kumçayı havzalarında yapılmıştır. Sahanın toplam alanı 16.645 ha’dır. Batı kesimi alçak ovaniteliğinde arazilerden oluşurken, doğuda tepelik dağlık araziler bulunmaktadır. Bu çalışma Ilıcakve Kumçayı havza alanı içerisinde yer alan toprakların kabuk oluşumunun durumunu ve sebepleriniaraştırmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle araştırma sahasından farklı arazi kullanım vearazi örtüsü altında 700m x 700 m grit aralıklarla toplam 318 adet toprak örneği yüzeyden (0-20cm) toplanmıştır. Laboratuvar analizleri sonrası elde edilen sonuçlar, kabuk oluşum durumu hesaplanmasında kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, araştırma sahası topraklarının yaklaşık%80’inde, toprakta kabuk oluşum miktarı çok yüksek olarak belirlenmiştir. Araştırma sahasınıngüney kesiminde ise düşük sınıflı kabuk oluşum alanları görülmektedir. Kabuk oluşumunun önünegeçmek için toprakların agregatlaşmasının arttırılması, toprağa organik madde ilave edilmesi önemlimücadele yöntemlerindendir. Ayrıca, mevcut sulama tekniklerinin gözden geçirilerek, uygun sulamasistemleri kullanılması faydalı olacaktır. Mera arazilerinde ise aşırı otlatma gibi sebepler kabuk oluşumu ve erozyonu tetiklemektedir.

Soil, one of the most significant natural sources of humankind, tend to vanish due to eroding, andbecomes unproductive, destroyed both psychically and chemically. Therefore, it is necessary to conduct more studies with regard to conserving soil and its sustainable usage. Occurrence of crust orslippery layer on soil surface is an important soil problem especially in sloping and weak surfaceareas. This study was conducted in the two adjusted watersheds called as Ilıcak and Kumçayı inthe river Gediz Basin, and covers about 16.645 ha. The west side of the research area is the lowland plain while, in the east side of the study area land form is generally hilly and mountainous.The aim of this study is to investigate the formation of soil crust in the Ilıcak and Kumçayı watersheds soil. In this study, total 318 soil samples were collected from soil surface (0?20 cm) under different land use and land cover and based on the 700*700 m grid. After laboratory analysis, obtainedresults were used in estimation of crust formation. According to the results of the research, the80% of study area has high soil crust formation problem whereas, low soil crust formation risk wasdetected in the south part of the study area. In this respect, in order to prevent soil crust formation,it should be increased aggregation by applying organic matter into soil. Besides, it should be takensome precautions such as choosing most suitable irrigation techniques, arrangement of cultivationor tillage time. In addition, in pasture lands should be avoided from excessive grading that leads toformation of soil crust and erosion.