Farklı coğrafi lokasyonlardan toplanan bazı yabani tek yıllık yonca türlerinin verim ve besinsel özellikleri

Abstract

Türkiye doğal florasının en yaygın baklagil türlerinden olan tek yıllık yonca türleri, toprak verimliliğini iyileştirmek ve devam ettirmek ve hem de meraların ıslahı için önemli bir doğal kaynaktır. Bununla birlikte tek yıllık yonca türleri hakkında var olan bilgi birikimi oldukça azdır. Bu çalışmada, Orta Karadeniz Bölgesi doğal alanlarında kendiliğinden yetişen yabani tek yıllık yonca türlerinin (36 Medicago polymorpha L., 33 Medicago arabica L., 30 Medicago lupulina L., 38 Medicago minima L., 25 Medicago rigidula L. ve 34 Medicago orbicularis L.) bazı tarımsal ve besin değerleri belirlenmiştir. İncelenen özellikler bakımından türler arasında önemli farklılıklar görülmüştür. Genel olarak diğer medik türleri ile karşılaştırıldığında Medicago polymorpha L. ve Medicago rigidula L. sırasıyla daha yüksek ve daha düşük değerlere sahip olmuşlardır. Türlerin kuru ot, ham protein, asit ve nötral çözeltide çözünmeyen lif oranı, sindirilebilir kuru madde oranı, kuru madde alım oranı, nispi yem ve metabolik enerji değerleri sırasıyla; 41.58 ve 68.46 g bitki -1 , % 19.42 ve % 23.04, % 27.89 ve % 36.06, % 39.71 ve % 48.20, % 60.81 ve % 67.17, % 2.53 ve 3.05, 118.75 ve 157.32 ile 8.34 ve 9.42 MJ kg -1 arasında değişmiştir. Her bir tür içinde oldukça yüksek varyasyonlar olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmanın sonuçları, çalışılan bölgede medik ıslahı için zengin genetik kaynaklar bulunduğunu, verim ve besinsel değerler bakımından Medicago orbicularis L., Medicago polymorpha L. ve Medicago arabica L. genotipinin tercih edilebileceğini göstermiştir.

ABSTRACT Annual medics, the most common legumes in Turkey natural flora, are important resources in a ley farming to restore and maintain soil fertility and also to improve rangelands. However, existing knowledge about agronomical and nutritional properties of these species is not adequate. In this study, some agronomical and feed values of some wild medic species (36 Medicago polymorpha L., 33 Medicago arabica L., 30 Medicago lupulina L., 38 Medicago minima L., 25 Medicago rigidula L. and 34 Medicago orbicularis L.), which spontaneously occuring in natural areas of Middle Black Sea Region, were determined. There were significant differences among species in terms of studied parameters. In general, Medicago polymorpha L. and and Medicago rigidula L. had the higher and lower values, respectively compared to other medic spp. Hay yield, crude protein, acid and neutral detergent fiber, digestible dry matter, dry matter intake ratio, relative feed value and metabolizable energy of species were changed between 41.58 and 68.46 g plant-1, 19.42 and 23.04%, 27.89 and 36.06%, 39.71 and 48.20%, 60.81 and 67.17%, 2.53 and 3.05%, 118.75 and 157.32, 8.34 and 9.42 MJ kg-1, respectively. There were also quite high variations within each species. The results of the present study indicated that there were rich genetic resources for medics improvement in the studied region and Medicago orbicularis L., Medicago polymorpha L. and Medicago arabica L. can prefence to other species in terms of agronomical and nutritional traits.