Karadeniz Bölgesi kestane kabağı (Cucurbita maxima Duch.) üretim alanlarında kök ve kök boğazı çürüklüğüne neden olan fungal etmenlerin tespiti ve bazı kestane kabağı genotiplerinin bu etmenlere karşı reaksiyonlarının belirlenmesi

Abstract

Dünyada toprak kaynaklı farklı fungal patojenler kabakgil yetiş tirilen alanlarda yayg ın görülmekte ve solgunluk, kök ve kök bo ğ azı çürüklü ğ ü hastalıklarına neden olmaktadır. Bu çalışma Karadeniz Bölgesinde önemli kestane kabağ ı (Cucurbita maxima Duch.) yetiş tirilen alanlarda kök ve kök bo ğ az ı çürüklü ğ üne neden olan fungal etmenlerin tespiti ve teksel seleksiyon ıslah ı ile seçilen tatlı yapımına uygun özelliklere sahip bazı kestane kaba ğ ı genotiplerinin bu etmenlere karş ı reaksiyonların ın belirlenmesi amac ıyla yapılmış tır. Bu amaçla Samsun, Amasya, Sinop ve Ordu illerinde 65 tarlada sörvey çalış maları gerçekle ştirilmiş tir. Hastalıklı bitki örneklerinden yapılan izolasyonlarda toplam 140 fungal izolat elde edilmiştir. Çalışmada Fusarium cinsine ait 11 farklı tür elde edilirken, tüm izolatlar içinde F. oxysporum % 21.4lük oranla en yüksek oranda izole edilen tür olmu ş tur. Rhizoctonia solani'de % 21.4 oran ında izole edilmiş tir. Pythium spp. (% 2.1) ise izole edilen diğ er gruptur. Fusarium spp., R. solani ve Pythium spp. izolatları aras ından seçilen 78 izolat ile Arıcan 97 kestane kaba ğ ı çe şidi üzerinde ö n patojenite denemesi yapılm ış tır. Deneme sonucunda virülensi yüksek olan 3 izolat [F. solani f.sp. cucurbitae (F-42), Pythium sp. (Pyt-3), R. solani AG 4 (Rhi-3) ve F. solani f. sp. cucurbitae ırk 1 (pozitif kontrol)] izolatı, selekte edilmiş 5 kestane kaba ğ ı genotipi (G14, 55ÇA06, 57Sİ21, 55ÇA15, 55BA03) bu izolatlara karş ı dayan ıklılık reaksiyonların ın belirlenmesi amac ıyla kullan ılm ış tır. Yapılan dayan ıklılık testleme sonuçlarına göre, genotiplerin patojenlere karş ı gösterdiğ i reaksiyonlar arasında istatistiksel düzeyde farklılıklar belirlenmiş tir (P0.05). Çalış mada yer alan tüm kabak genotiplerinin F. solani f.sp. cucurbitae (F-42) izolatına karş ı orta derecede dayan ıklı (MR) oldu ğ u tespit edilmiş tir.

Various soil-borne fungal pathogens are widespread in cucurbit-growing areas and cause wilting, root an d crown rot diseases in the world. This study was conducted to determine fungal pathogens related to root and crown rot disease in winter squash-growing areas and the responses to these pathogens of some winter squash genotypes which were chosen based on individual selection method in terms of suitability for sweet intended use, The survey studies were conducted in 65 fields in Samsun, Amasya, Sinop an d Ordu provinces. A total of 140 fungal isolates were obtained from diseased plant samples. Eleven different species of Fusarium genus were obtained, and among them, F. oxysporum was the species with the highest isolation ratio (21.4%). The isolation ratio was 2114% for Rhizoctonia solani AG 4 whereas it was 2.1% for Pythium spp. Pre-pathogenicity tests were carried out on Arıcan 97 winter squash variety with 78 isolates selected from Fusarium spp., R. solani and Pythium sp. isolates. At the experiment, 3 isolates (F. solani f.sp. cucurbitae (F-42), Pythium sp. (Pyt-3), R. solani AG 4 (Rhi-3) which exhibited high virulence phenotypes in the study and F. solani f.sp. cucurbitae race 1 (used for positive control) were selected, and the resistance reactions of 5 squash genotypes (G14, 55çA06, 57Sİ21, 55çA15, 55BA03) against these isolates were tested. The differences among the reactions of winter squash genotypes against the isolates studied were found to be statistically significant (P<0.05) according to the durability test results. All of the genotypes used in this study were found be moderately resistant (MR) to the isolate F-42 of F. solani f.sp. cucurbitae.