Hacc Sûresi 15. Âyetin Anlaşılmasında Etkili Olan Üç Problem ve Çözüme Dair Yaklaşımlar

Abstract

Bu makalede Hacc Sûresi 15. âyetin anlaşılmasında etkin rol oynayan üç problem araştırma konusu yapılmaktadır. Bu üç problem şunlardır: 1. Âyetin ilk kelimesi olan men ???? edatı ile kimin kastedildiği. 2. Âyette geçen hû( ?? zamirinin merciinin tespiti. 3. Âyetteki felyemdüd bi sebebin ile's-semâi( ????????????? ? ?????? ????? ???????? terkibinin anlaşılması. Müfessirler, söz konusu problemlerin ??? ?????? ????? ???????? terkibinin anlaşılması. Müfessirler, söz konusu problemlerin çözümüne yönelik olarak âyete sebeb-i nüzûl ve siyâk-sibâk bağlam eksenli olmak üzere iki şekilde yaklaşmaktadır. Kadîm ulemâ, araştırmamıza konu olan âyetin doğru biçimde anlaşılması için sebeb-i nüzûlden faydalanma yo-lunu benimsemiştir. Çağdaş âlimler ise âyetin anlaşılmasında ikiye ayrılmak-ta, bazıları nüzûl sebebine bağlı olarak, bazıları da siyâk-sibâk ilişkisinden ha-reketle onu yorumlamaktadır. Neticede, yukarıda sözü edilen problemlere sebeb-i nüzûl eksenli yaklaşan müfessirler, âyetteki men ???? edatı ile Esed ve Gatafan kabilelerinin kastedildiğini ve hû ?? zamirinin merciinin de Hz. Peygamber s , İslâm dini veya İslâm dinine destek olan herkes olduğunu söy-lemektedir. Siyâk-sibâk ilişkisini esas alan âlimlere göre ise, âyetteki men edatı ile kastedilen, iman-inkar sınırında tereddütlü bir inanca sahip olan bireydir; hû ?? zamirinin mercii de Yüce Allah'ın yardımından ümit kesen ve O'nun kendisine rızık vermeyeceğini düşünen herkestir. Âyetteki felyemdüd bi sebebin ile's-semâi ???fessirler arasında farklı görüşler söz konusudur. Müfessirlerin bu âyeti açık-larken esas aldıkları değişik kriterler ve ortaya koydukları farklı yorumlar göstermektedir ki, âyetler anlaşılırken sebeb-i nüzûl rivayetlerine bakmanın yanında siyâk-sibâk ilişkisinin de mutlaka göz önünde bulundurulması ge-rekmektedir. Zira Kur'ân âyetleri vahiy yoluyla tertip edilmiştir.

In this article, three problems that play an active role in the understanding of the fifteenth verse of Surah Hajj are examined. These three problems are: 1. The determination of subject that is meant with the preposition of " ????" that is the first word of verse. 2. The determination of subject that is meant with the preposition of " ??". 3. Understanding of felyemdüd bi sebebin ile's-semâi ????????????? ? ?????? ????? ???????? compound in the verse. Approaches of commentators with re- ??? ?????? ????? ???????? compound in the verse. Approaches of commentators with re-gard to solution of problem are in two ways: i. The Approach which is based on the reason of revelation ii. The Approach which is based on the context of verse. Ancient Muslim theologians and scholars embraced the idea of follow-ing up the reason of revelation because of the fact that they think the relevant verse is understood correctly by this method. As for that contemporary theo-logians and scholars, they have two different approaches. Some of them comment the relevant verse with regard to the reason of revelation while the others comment with regard to the context of verse. Consequently, Muslim theologiansandscholarswhofollowupideaofthereasonofrevelationabout theproblemsasmentionedabovethinkthatitismeantGatafandAsadtribes with the preposition of ???? andismeant the Prophet, the religion of Islam andeverybodywhosupportIslamicreligionwiththepronounofhû???.Ac- cording toMuslim theologiansand scholarswhoembrace theidea of siyak- sibairelationshipthinkthatahesitantpersonwhohasabeliefinfaith-denial limitsismeantwith preposition of ? ? ?? ? ?in the verse andevery bodywho despairsofAllah'shelpand thinks thatAllahwillnotgivehimorhersuste- nanceismeantwith the pronoun of hû ?? ??in the verse. Thereare different opinionsaboutthemeaningoffelyemdüdbisebebinile's-semâi? ??? ? ? ?? ? ? ? ?? ? ? ? ??? ?? ??? ??? ???? ? ? ? ?? ?? ? compound in the verse between commentators. When explaining mentionedverse,differentinterpretationsofcommentatorsandvariedcrite- riaswhichareputforwardshowthat,whenconsideringtheverses,notonly thereasonofrevelationbutalsothecontextofthemshouldbeanalyzedow- ingtothefactthattheverseshavebeenorganizedbytheuseofrevelation.