Öğretmen Adaylarının Duygusal Zekâ Düzeyleri ile Dinleme Becerileri Arasındaki İlişki

Abstract

Dinleme, kişinin tercihine bağlı olarak seçerek ve isteyerek aldığı sesler bütünü iken,işitme kişinin iradesi ile olmayan, insanın kulağı aracılığıyla beynine giden her türlü sesunsurundan ibarettir. Dinleme, işitsel girdinin öğrenici tarafından pasif bir şekilde alınmasınadeğil, aktif ve etkileşimli bir sürece işaret eder. Etkili dinleme karşıdaki kişininduygularını da anlayabilmeyi gerektirmektedir. Karşıdakinin duygularını anlama da, büyükölçüde duygusal zekâ kavramıyla ilişkilidir. Duygusal zeka, duyguları doğru anlatıpifade edebilme, duyguları bilişsel süreçlere entegre edebilme, duyguları anlayabilme veduyguların çeşitli durumlar üzerindeki etkilerini anlayabilme gibi duygusal yetenekleriiçermektedir. Duygusal zekâ kavramı bireyin yaşamdaki başarısını büyük ölçüde belirleyenbir beceriler bütünü olarak ele alınmaktadır. Duygusal zekâ; bireylerin, kendilerininve diğerlerinin duygusal durumlarını anlayarak ve bu duygusal verileri kullanarak zorludurumlara daha iyi uyum sağlayabilme ve iletişimle ilgili problemleri daha iyi çözebilmebecerileri konusunda belirleyici bir özelliğe sahiptir. Ondokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Fakültesi’nde pedagojik formasyon programına katılan öğretmen adaylarınınduygusal zeka düzeyleri ile dinleme becerileri arasındaki ilişki olup olmadığını belirlemekamacıyla yapılan bu araştırma, ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanınçalışma evrenini, 2015-2016 öğretim yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi EğitimFakültesi’nde pedagojik formasyon programına katılan 1258 öğretmen adayı oluşturmaktadır.Yönergeye uygun biçimde dolduran 491 öğretmenin anketi örneklem olarakalınarak değerlendirmeye dâhil edilmiştir. Bu çalışmada veri toplamak amacıyla iki ölçekkullanılmıştır. Öğretmen adaylarının dinleme becerilerini belirlemek amacıyla Cihangir Çankaya (2012) tarafından geliştirilen “Dinleme Becerisi Ölçeği” ve öğretmen adaylarınınduygusal zekâ düzeylerini belirlemek için Tatar, Tok ve Saltukoğlu (2011) tarafındanTürkçeye uyarlanan “Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği” kullanılmıştır. Yapılan analizlersonucunda; öğretmen adaylarının duygusal zekâ düzeyleri puanları ile dinleme becerileripuanları arasında istatistiksel olarak negatif yönden çok düşük düzeyde bir ilişki olduğubulunmuştur. Ayrıca duygusal zekâ ölçeğinin iyimserlik/ruh halinin düzenlenmesi ve duygularındeğerlendirilmesi alt boyutları ile dinleme becerileri toplam puanları arasındanegatif yönde çok düşük düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Öğretmen adaylarının dinlemebecerilerine ilişkin ortalama puanları yüksek iken öğretmen adaylarının duygusal zekâdüzeylerine ilişkin puanlarının orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Öğretmen adaylarınınduygusal zekâ düzeyi ortalamalarına göre boyutların sırasıyla; duyguların kullanımı,iyimserlik/ruh halinin düzenlenmesi ve duyguların değerlendirilmesi şeklinde sıralandığısaptanmıştır.

Hearing is all the elements of sound that go to the brain through the ears of the humanbeing, not with the will of the person. In listening, the desired one is selected from multiplevoices, so listening is a conscious activity. Listening refers to an active and interactiveprocess, not a passive reception of the auditory input by the student. Effective listeningrequires the ability of understanding the feelings of the other person. Understandingthe feelings of the other is also largely related to the concept of emotional intelligence.Emotional intelligence includes emotional abilities such as expressing emotions correctly,integrating emotions into cognitive processes, understanding emotions, and understandingthe effects of emotions on various situations. The concept of emotional intelligence isconsidered as a whole of skills that largely determines the success of the individual in life.The purpose of this research is to show whether there is a relationship between teachercandidates' levels of emotional intelligence and listening skills or not. This researchwhich has the characteristics of relational screening model was conducted to determinewhether there is a relationship between the levels of emotional intelligence and listeningskills of teacher candidates who participated in the pedagogical formation program atOndokuz Mayıs University Faculty of Education, or not. In this study, it was tried todetermine whether there is a relationship between teacher candidates' levels of emotionalintelligence and listening skills or not by using two scales. 1258 teacher candidates whoparticipated in the pedagogical formation program at Ondokuz Mayıs University Facultyof Education in 2015-2016 school year are the population of this research. In this context,scales were applied to 500 participants. By subtracting 9 scales that were not filled in