Obsesif kompulsif bozuklukta psikoz benzeri yaşantıların çocukluk çağı travmaları, hastalık şiddeti ve içgörü düzeyiyle ilişkisi

Abstract

Amaç: Çalışmamızın amacı Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) tanılı bireylerle sağlıklı bireylerin psikoz benzeri yaşantılar (PBY) açısından karşılaştırılması, PBY’nin OKB hastalık şiddeti, içgörü düzeyi, çocukluk çağı travmalarıyla (ÇÇT), ilişkisini ve OKB ile PBY arasındaki ilişkiye etki eden faktörleri araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza DSM 5’e göre OKB tanısı almış 83 hasta ve 83 sağlıklı birey katılmıştır. Katılımcıların tümüyle klinik görüşme yapılmıştır. OKB grubuna sosyodemografik veri formu, Yale Brown Obsesyon Kompulsiyon Ölçeği (YBOKÖ), Toplumda Psişik Yaşantıları Değerlendirme Ölçeği (TPYÖ), Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ), Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HDDÖ) ve Hamilton Anksiyete Derecelendirme Ölçeği (HADÖ) uygulanmıştır. Sağlıklı kontrol grubuna sosyodemografik veri formu, TPYÖ ve ÇÇTÖ uygulanmıştır. PBY’nin değerlendirilmesinde için TPYÖ’nün pozitif boyutu kullanılmıştır. İçgörüde bozulma düzeyi YBOKÖ’nün 11. maddesine göre değerlendirilmiştir. OKB ve sağlıklı kontrol grubu sosyodemografik veriler, TPYÖ ve ÇÇTÖ puanları açısından karşılaştırılmıştır. OKB grubunda YBOKÖ, ÇÇTÖ, TPYÖ, HDDÖ ve HADÖ puanları arasında korelasyon analizleri yapılmıştır. OKB grubunda TPYÖ pozitif puanındaki değişimi öngörmek için aşamalı çoklu doğrusal regresyon analizi ve OKB hastalık şiddetiyle PBY arasındaki ilişkiye etki eden faktörleri değerlendirmek için aracılık ve düzenleyicilik analizleri yapılmıştır. Bulgular: OKB ve sağlıklı kontrol grupları arasında sosyodemografik veriler açısından farklılık saptanmamıştır. TPYÖ’nün tüm boyutlarında ve tüm ÇÇT tiplerinde OKB grubu sağlıklı kontrol grubuna göre daha yüksek puanlar almıştır. OKB grubunda %89,2 oranında, sağlıklı kontrol grubunda %24,1 oranında en az bir PBY saptanmıştır. TPYÖ pozitif boyutunun puanıyla YBOKÖ toplam, YBOKÖ 11. madde, HDDÖ, HADÖ, duygusal istismar, ÇÇTÖ toplam puanları arasında düşük düzeyde pozitif yönde korelasyon saptanmıştır. Yapılan aşamalı çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda YBOKÖ 11. madde, HDDÖ ve ÇÇTÖ puanlarının TPYÖ pozitif puanındaki değişimi öngördüğü tespit edilmiştir. Aracılık ve düzenleyicilik analizleri sonucunda OKB hastalık şiddetiyle PBY arasındaki ilişkiye içgörüde iv bozulma düzeyinin aracılık ettiği, depresyon ve anksiyete düzeylerinin aracılık etmediği, ÇÇT’nin bu ilişkide düzenleyici bir etkisinin olmadığı bulunmuştur. Sonuç: Çalışmamızın sonuçları OKB tanılı bireylerde sağlıklı bireylere göre PBY’lerin ve ÇÇT’lerin daha fazla bulunduğunu, OKB tanılı bireylerde PBY’lerin OKB hastalık şiddetiyle, içgörüde bozulma düzeyiyle, ÇÇT şiddetiyle, depresyon ve anksiyete düzeyiyle pozitif yönde lineer bir ilişkiye sahip olduğunu ortaya koymaktadır. OKB şiddetinin, PBY ile ilişkisinde doğrudan bir etkisinin olmadığı, içgörü düzeyinde bozulmanın bu ilişkiye aracılık ettiği sonucuna varılmıştır. PBY’nin OKB grubunda daha fazla olmak üzere sağlıklı bireylerde de görülebilmesi psikoz sürekliliği kavramına destek sağlamaktadır. Bulgular ayrıca duygusal istismar ile içgörü düzeyinin PBY için önemli faktörler olduğunu ortaya koymaktadır. OKB’de PBY’lerin ve ilişkili faktörlerin farkında olunmasının OKB ve psikoz fenomeniyle ilgili yeni kavrayışlar sağlayabileceğini ayrıca psikiyatride boyutsal yaklaşımın önemini vurgulamaktayız.

Aim: The aim of this study is to compare individuals diagnosed with Obsessive Compulsive Disorder (OCD) and healthy individuals in terms of psychotic-like experiences (PLEs), to investigate the relationship between PLEs and OCD severity, level of insight, childhood traumas (CT), and the factors affecting the relationship between OCD and PLEs. Material and Methods: 83 patients diagnosed with OCD according to DSM 5 and 83 healthy individuals participated in our study. All of the participants were clinically interviewed. Sociodemographic information form, Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale (YBOCS), Community Assessment of Psychic Experiences (CAPE), Childhood Trauma Questionnaire (CTQ), Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D) and Hamilton Anxiety Rating Scale (HAM-A) were applied to the OCD group. Sociodemographic information form, CAPE and CTQ were applied to the healthy control group. The positive dimension of CAPE was used for the assessment of PLEs. The 11th item of YBOCS was used to evalute the level of insight. OCD and healthy control groups were compared in terms of sociodemographic informations and the scores of CAPE and CTQ. In the OCD group, correlation analyzes were performed between the scores of YBOCS, CTQ, CAPE, HAM-D and HAM-A. In the OCD group, stepwise multiple linear regression analysis was performed to predict the variation of the scores of the positive dimension of CAPE and, mediation and moderation analyzes were performed to evaluate the factors affecting the relationship between OCD severity and PLEs. Results: No difference was found between OCD and healthy control groups in terms of sociodemographic informations. The OCD group had higher scores than the healthy control group in all dimensions of CAPE and in all subscales of CTQ. The rate of those who reported at least one PLE was 89.2% in the OCD group and 24.1% in the healthy control group. A low-degree positive correlation was found between the score of the positive dimension of CAPE and the scores of YBOCS, the 11th item of YBOCS, HAM-D, HAM-A, emotional abuse and CTQ. As a result of the stepwise multiple linear regression analysis, the scores of the 11th item of YBOCS, HAM-D and CTQ significantly predicted the variation in the scores of the positive dimension of CAPE. As a result of mediation and moderation analyzes, it was found that the vi relationship between OCD severity and PLEs was mediated poor insight, but the scores of depression and anxiety did not, and was not moderated by CT. Discussion: The results of this study show that PLEs and CT are more common in individuals with OCD than in healthy individuals, and that PLEs in individuals with OCD positively correlate with OCD severity, poor insight, CT, depression and anxiety. It was concluded that OCD severity did not have a direct effect on its relationship with PLEs, and poor insight mediated the relationship. The fact that PLEs are more common in the OCD group, but also in healthy individuals, supports the concept of psychosis continuum. The results also shows that emotional abuse and the level of insight are important factors for PLEs. We emphasize that being aware of PLEs and PLEs-related factors in OCD can provide new understandings about the phenomenon of OCD and psychosis, as well as the importance of the dimensional approach in psychiatry.