22.Ulusal Bölge Bilimi ve Bölge Planlama Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı

Abstract

Bölgesel kalkınma konusu ile ilgili tartışmalar klasik iktisatçılardan beri bir şekilde ele alınmış önemli bir sosyo-ekonomik mesele olarak karşımıza çıkmaktadır. Klasik iktisatçılardan Adam Smith, David Ricardo ve J. Stuart Mill adına tam olarak bölgesel eşitsizlik dememiş olsalar da ülke içindeki eşitsiz kalkınma sorununa değinmişlerdir. Fakat bölgesel eşitsizlikler ya da diğer bir ifadeyle bölgesel kalkınma sorunu esas olarak İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra gündeme gelmiştir. İkinci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan yeni siyasi ve ekonomik coğrafya, özellikle makro bölgeleri önemli hale getirmiştir. Sömürüden kurtularak bağımsızlıklarını kazanan ülkeler kalkınma çabası içine girerken, savaş sonrasında hızla dönen sanayi çarkları ile sanayileşmiş ülkelerde ürünlerini satabilecek pazar arayışı içine girmişlerdir. Bu amaçla birçok uluslararası kuruluş ortaya çıkmış ve dünyanın yeni siyasi ve ekonomik coğrafyasını planlamaya ya da organize etmeye çalışmışlardır. Bu maksatla 1950’li yıllar bölgesel kalkınma sorunun anlaşılmaya başladığı 1960’lı yıllar ise planlı kalkınma dönemlerinin başladığı yıllara karşılık gelmektedir. 1960’lı yılların bir diğer önemli yönü ise bölgesel kalkınma sorunun sadece makro bölgeler arasında değil ulus altı ölçekteki bölgelerde de benzer sorunlar olduğunun fark edildiği dönemdir. Böylece ülkeler ulusal ölçekte de bölgeler arasındaki gelişmişlik sorununa eğilmeye başlamışlardır. Ülkemizde de bölgesel kalkınma sorunu dünya ile paralel olarak aynı yıllarda fark edilmiştir. 1960’lı yıllardan itibaren merkezi idare tarafından planlamalar yapılmış ve planlı kalkınma dönemine gidilmiştir. Planlama alanındaki yetişmiş insan eksikliğini kapatmak amacıyla şehir ve bölge planlama, coğrafya ve iktisat gibi çeşitli bilim dalları üniversitelerde yer bulmaya başlamıştır. Bölgesel kalkınma sorunu ile ilgilenen bilim insanlarının sayısı giderek artmış ve Bölge Bilimi Türk Milli Komitesi (BBTMK) altında organize olmuşlardır. BBTMK kısa sürede farklı disiplinlerdeki bilim insanlarını başarıyla bir araya getiren önemli bir organizasyon haline gelmiştir. Bölge Bilimi Türk Milli Komitesi, Türkiye’de spesifik olarak bölgesel kalkınma sorununun düzenli olarak ele alındığı ülkemizin önemli meslek örgütlerinin başında gelmektedir. BBTMK her yıl düzenli olarak kongreler, çalıştaylar, konferanslar ve webinarlar düzenlenmektedir. Elinizdeki bu bildiri kitabı da Bölge Bilimi Türk Milli Komitesi’nin Ondokuz Mayıs Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Coğrafya Bölümü ile iş birliği yaparak düzenlediği 22. Ulusal Bölge Bilimi ve Bölge Planlama Kongresi’nde sunulan bildirilerin özetlerini kapsamaktadır. Bildiriler oturum sırasına göre düzenlenmiştir.