Çamburnu (Ordu) ile Gülburnu (Giresun) arasının kıyı jeomorfolojisi ve arazi kullanımı

Abstract

Bu çalışma ile Ordu ili Perşembe ilçesi sınırları içerisinde kalan Çamburnu ile Giresun ili Espiye ilçesi sınırları içerisinde kalan Gülburnu arasının kıyı jeomorfolojisi, kıyı ve arazi kullanımının zamansal ve mekânsal değişimi, antropojeomorfolojik değişimler, kıyı hukuku açısından kıyı kullanımı ve gelecekteki kıyı çizgisi değişimleri incelenmiş, bunlardan kaynaklı problemler üzerinde durulmuştur. Literatürde araştırma sahasını doğrudan konu alan kıyı jeomorfolojisi alanında çalışmaların olmayışı, antropojenik etkilerle doğal kıyıların yapay kıyıya dönüştürülmesi sonucunda birtakım problemlerin ortaya çıkması, mevzuat açısından kıyıların kullanımıyla ilgili aykırılıkların yaşanması, kıyı taraçalarının beşeri etkilerle yoğun şekilde tahrip edilmeleri ve ortadan kaldırılmaları, arazi ve kıyı kullanımında ciddi ölçüde değişiklikler yaşanması sahanın araştırılması ve incelenmesi yönündeki önemini ortaya koymaktadır. Çalışmada çeşitli tarihli hava fotoğrafları, ortofoto görüntüler, Google Eart Pro yazılımının sunduğu yüksek çözünürlüklü görüntüler ile Landsat serisi uydu görüntüleri, resmi kurum ve kuruluşlara ait çeşitli haritalar, raporlar, veriler kullanılmıştır. Çalışmayla ilgili çeşitli analizler ve haritalamalar Uzaktan Algılama teknikleri ile Coğrafi Bilgi Sistemleri yöntemleri kullanılarak yapılmıştır. Yıllar itibariyle tarım dışı kullanım arazileri ile tarım arazilerinin alanları genişlemiş, orman arazilerinde ise alan kaybı yaşanmıştır. Kıyı çizgisindeki değişim 1956-1975 arasındaki dönemde doğal süreçlerle yaşanırken 1975'ten günümüze kadarki dönemde antropojenik etkiler daha baskın bir hal almıştır. Kıyıların önemli bir bölümü doldurularak denizden alan kazanılmıştır. Böylece doğal kıyılar, yapay kıyılara dönüştürülmüş ve kıyı süreçleri üzerinde değişimler yaşanmıştır. Önceleri birikim süreçlerinin etkili olduğu alanlarda günümüzde aşındırıcı süreçler hakim olmuş, sonuçta da erozyonunu önleyici maliyetler artmıştır. Antropojenik etkiler ile topografya yüzeyinde de değişimler gerçekleşmiştir. Artan yerleşim, sanayi ve ulaşım yolları ihtiyacını karşılamak için doğal süreçler ile oluşan topografya, antropojenik süreçlerle kazılmış, alçaltılmış ve düzleştirilmiştir. Bu durum ise topografik peyzajın değişmesine neden olduğu gibi bazı sahalarda da heyelan ve taşkın gibi afetlerin tetiklenmesine neden olmuştur. Sonuç olarak çalışma sahasında beşeri müdahaleler sonucunda ortaya çıkan problemler incelenip, bazılarına çözüm önerisi getirilmeye çalışılmıştır.

In this study, the distance between Çamburnu, which is within the borders of the district of Perşembe in Ordu and Güburnu, which is within the borders of the district of Espiye in Giresun province, was investigated. In this study, coastal geomorphology, temporal and spatial changes of coastal and land use, anthropogeomorphological changes, coastal use in terms of coastal law and future coastline changes are examined and the problems arising from these are emphasized. In the literature, there is no study on the coast that directly addresses the research field. In addition, the emergence of some problems as a result of the conversion of natural coasts to artificial coasts with anthropogenetic effects. Violations related to the use of coasts in terms of coastal legislation, extensive destruction of coastal terraces by human impacts have led to serious changes in land and coastal use. For all these reasons, it is important to investigate and examine the field. In the study, various dated aerial photographs, orthophoto images, high resolution images provided by Google Earth Pro software, Landsat series satellite images, various maps, reports and data belonging to official institutions and organizations were used. Various analyzes and mappings related to the study were made using Remote Sensing techniques and Geographical Information Systems methods. Over the years, the areas of non-agricultural use lands and agricultural lands have expanded, and there has been a loss of area in forest lands. While the change in the coastline was experienced by natural processes in the period between 1956-1975, anthropogenic effects have become more dominant in the period from 1975 to the present. A significant part of the coasts was filled and land was gained from the sea. Thus, natural coasts were transformed into artificial coasts, resulting in changes in coastal processes. In areas where accumulation processes were effective in the past, erosive processes have prevailed today, and as a result, the costs of preventing erosion have increased. With the anthropogenic effects, changes have occurred on the topography surface. The topography created by natural processes has been excavated, lowered and flattened by anthropogenic processes to meet the increasing need for settlement, industry and transportation routes. This situation caused the topographical landscape to change, as well as triggering disasters such as landslides and floods in some areas. As a result, the problems that emerged as a result of human interventions in the study area were examined and some solutions were tried to be proposed.