Prostat spesifik antijen değeri normal aralıkta olan prostat kanseri hastalarının demografik ve klinik özelliklerinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Prostat kanseri (PK) dünya çapında erkekler arasında en yaygın ikinci ve mortalite oranında beşinci neoplazmdır. PK tanılı hastaların yaklaşık %20 kadarında PSA düzeyi normal sınırlardadır. Çalışmamızda PSA değeri üst sınırın altında olan PK tanılı hastaların klinik ve demografik verilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metod: Çalışmamızda 01 Ocak 2010-31 Aralık 2021 tarihleri arasında PSA değeri 4.4 ng/ml altında olan ve PK tanısı almış, klinik ve demografik özelliklerine, yapılan görüntüleme yöntemlerine, tanı anındaki klinik semptomlarına, anamnez bilgilerine, fizik muayene bulgularına, patolojik yöntem ve sonuçlarına ulaşılabilen 119 hasta retrospektif olarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 65,8 yıl (min:43,0-maks:87,0) saptanmıştır. En sık eşlik eden hastalık %43.1 ile hipertansiyondur. İkinci sırada ve üçüncü sırada eşlik eden hastalıklar sırasıyla %14.7 ve %13.8 ile diyabet ve koroner arter hastalığıdır. Mesane kanseri %6 ile en sık eşlik eden malignite olmuştur. PK için tanı anında PSA ortalaması 2.59, ortancası 2.74 (min:0,23-maks:4,4) mg/dl saptanmıştır. PK hastalarının %42'sinde PSA değeri 2.5ng/ml altında iken %58'inde 2.5 ile 4.4 ng/ml arasındadır. 97 hasta (%81,5) alt üriner sisitem semptomları (AÜSS) ile başvurmuştu ve başvuru anında 40 hastada (%33,6) digital rektal muayene (DRM) bulgusu mevcuttu. Hastaların %33.1'i düşük risk,%24.6'sı orta risk, %42,4'ü yüksek risk grubunda yer almaktadır. Hastaların %89.1'i lokalize hastalık, 4.2'si lokal ileri hastalık, %6.7'si metastatik hastalık grubundadır. DRM bulgusu olanlar ile olmayanlar arasında risk grubu frekansları açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı fakat metastaz saptanma frekansları açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Hastaların tanı anında hesaplanan GS ile PSA değerleri arasında pozitif yönde bir korelasyon saptandı. Metastaz olan ve olmayan hastalarda, Prostat Görüntüleme, Raporlama ve Veri Sistemi (Prostate Imaging, Reporting and Data System, PI-RADS) transizyonel ve periferik zone değerleri, GS, PSA değeri arasında anlamlı fark sadece PSA'da saptanmadı ve diğerlerinde istatistiksel olarak anlamlı fark vardı. Tartışma ve Sonuç: Çalışmamıza göre 2.5 ng/ml PSA aralığını kesme noktası olarak kullanmanın PK olgularının erken teşhis imkanı sağlayacağını düşünüyoruz. iv Özellikle yüksek riskli 40 yaş ve üzeri hastalarda PK taramasına önem verilmesi gerekmektedir. PSA'ya bağımlı kalınmaksızın aile öyküsü ve etyolojik risk faktörlerinin detaylı sorgulanması ile birlikte klinik semptomlar ve DRM bulgularının değerlendirilmesi hastalığa bağlı kalıcı hasarlardan erken tanı ile korunulmasını sağlayacaktır. Semptomları belirgin olmayan ve DRM bulgusu olmayan hastalar daha geç tanı alabilmekte ve bu nedenle yüksek riskli hasta oranlarının arttığı belirlenmiştir. Normal sınırlarda PSA değerine sahip PK'li hastalara, uygun görüntüleme yöntemleri tercih edilerek hastalığın yayılımı ve evresi hakkında doğru değerlendirme ile hastaya uygun tedavi seçimine yarar sağlayacağını ve gereksiz tedavilerden kaçınılabilineceğini düşünmekteyiz.

İntroduction: Prostate cancer (PC) is the second most common and the fifth in mortality rate neoplasm among men worldwide. PSA level is within normal limits in approximately 20% of patients with PC. In our study, it was aimed to evaluate the clinical and demographic data of patients with PC with a PSA value below the upper limit. Materials and Metod: In our study, 119 patients with a PSA value below 4.4 ng/ml and diagnosed with PC between January 01, 2010 and December 01, 2021, whose clinical and demographic characteristics, imaging methods, clinical symptoms at the time of diagnosis, anamnesis information, physical examination findings, pathological methods and results could be accessed. The patient was evaluated retrospectively. Results: The mean age of the patients was 65.8 years, with a median of 66 years (min: 43.0-max: 87.0). The most common comorbid disease was hypertension with 43.1%. Diabetes and coronary artery disease are the second and third comorbid diseases with 14.7% and 13.8% respectively. Bladder cancer was the most common associated malignancy with 6%. For PC, the mean PSA at the time of diagnosis was 2.59 (SD: 1.16), and the median was 2.74 (min: 0.23-max: 4.4) mg/dl (IQR: 1.95). 42% of PC patients were below 2.5ng/ml, 58% had a PSA value between 2.5 and 4.4 ng/ml. 97 patients (81.5%) presented with lower urinary tract symptoms (LUTS) and 40 patients (33.6%) had digital rectal examination (DRE) findings at the time of admission.33.1% of the patients are in low risk, 24.6% in medium risk, 42.4% in high risk group. 89% of the patients were in localized disease, 4.2 in locally advanced disease and 6.7% in metastatic disease group. A statistically significant difference was found between those with and without DRM in terms of risk group frequencies but no statistically significant difference was found in terms of metastasis detection frequencies. There was a positive correlation between GS calculated at the time of diagnosis and PSA values of the patients. In patients with and without metastasis, there was a significant difference between the Prostate Imaging, Reporting and Data System (PI-RADS) transitional and peripheral zone vi values and the GS value, but no significant difference was found only in the PSA value . Discussion and Conclusion: According to our study, we think that using the 2.5 ng/ml PSA range as a cut-off point will prevent underdiagnosis of PC cases and increase early diagnosis. Particular attention should be paid to PC screening in highrisk patients aged 40 and over. Without being dependent on PSA, detailed questioning of family history and etiological risk factors, together with the evaluation of clinical symptoms and DRM findings, will provide protection from permanent damage due to the disease with early diagnosis. Patients with unclear symptoms and no signs of DRM may be diagnosed later, and therefore, the rate of high-risk patients has increased. We think that choosing appropriate imaging methods for patients with PC with a PSA value within the normal range will benefit from an accurate assessment of the extent and stage of the disease, and that unnecessary treatments can be avoided.