Asetik asit ve hümik asit uygulamalarının bakla (Vicia faba L.)'nın tarımsal özellikleri ve L-dopa (l-3, 4-dihydroxyphenylalanine) içeriğine etkisi

Abstract

Bakla baklagiller familyasını en iyi en iyi temsil eden türlerden biridir. Gıda olarak değerlendirildiği gibi yem bitkisi, yeşil gübreleme bitkisi ve ön bitki olarak da yetiştirilebilir. Aynı zamanda L-DOPA içeriği nedeniyle tıbbi amaçlı kullanılabilecek bitkilerdendir. Kışlık olarak ekilen tohumlarda toprak sıcaklığının düşük ve su miktarının yüksek olmasına bağlı olarak mikroorganizmaların çoğalması ile tohum çürümesi ve dolayısıyla çıkışlarda problem söz konusu olabilmektedir. Organik bir asit olan asetik asitin, çimlenme ve fide büyümesini destekleyici ve toprak mikroorganizmalarına karşı koruyucu olarak kullanımı araştırılmaktadır. Hümik asitler toprak koşullarını iyileştirilmekte bitkilerin hastalık ve zararlılara dayanıklılığını arttırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ekim öncesi tohum uygulamaları (kontrol: suda bekletme, % 4 asetik asit (AA) ve %40'AA'de bekletme) ve bitki uygulamalarının (kontrol, 5 kg da-1 N, 2 lt da-1 Hümik asit (HA), 6 lt da-1 HA) baklanın agro-morfolojik, kalite özellikleri ile çiçeklerindeki L-DOPA miktarına etkisini araştırmaktır. Deneme 22 Kasım 2022'de Samsun'da Şerit Parseller Deneme Deseninde üç tekrarlamalı kurulmuştur. Elde edilen bulgulara göre; dal sayısı, bakla sayısı, biyolojik verim, tane verimi ve çiçek verimine tohuma asetik asitin uygulamasının istatistiki açıdan çok önemli etkisi olduğu, %4 asetik asit dozunun kontrole kıyasla daha iyi sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Bitki uygulamalarından hümik asit dozları ve azotlu gübreleme bakla sayısı, biyolojik verim ve tane verimi üzerinde istatistiki açıdan önemli etki göstermiştir. Her üç özellikte de kontrol uygulaması en iyi sonucu vermiştir. Uygulamaların çiçekten elde edilen bitki çayına geçen L-DOPA üzerinde istatistiki etkileri önemli bulunmamıştır.

Faba bean is one of the species that is best represents the legume family. It can be grown as a forage plant, green manuring plant and pre-plant. It is also one of the plants that can be used for medicinal purposes due to its L-DOPA content. Due to the low soil temperature and high water content in seeds sown in winter, microorganisms and seed rot and thus the emergence of problems may occur. The use of acetic acid, an organic acid, as a support for germination and seedling growth and as a inhibitor against soil microorganisms is being investigated. Humic acids improve soil conditions and increase the resistance of plants to diseases and pests. The aim of this study was to determine the pre-sowing seed treatment (control: soaking in the water, % 4 acetic acid (AA) ve %40'AA) plant treatment (control, 5 kg da-1 N, 2 l da-1 Humic acid (HA), 6 l da-1 HA) to investigate the agro-morphological and quality characteristics of faba bean and its effect on the amount of L-DOPA in its flowers. The experiment was set up in Samsun on 22 November 2022 in Strip Plots Trial Design with three replications. According to the findings obtained; It was determined that the acetic acid treatments to the seed had a statistically significant effect on the number of branches, pods, biological yield, grain yield and flower yield, and the 4% acetic acid dose gave better results compared to the control. Humic acid doses from plant treatments and nitrogen fertilization had a statistically significant effect on the number of pods, biological yield and grain yield. Control treatment gave the best results in all three features. The statistical effects of the treatments on the L-DOPA transferred to the herbal tea obtained from the flower were not found significant. It was determined that there was an increase in the L-DOPA content when the amount of flowers was increased from 100 mg to 200 mg while preparing tea.