Türk hukukunda gemi ipoteği

Abstract

Çalışmamızın konusu "Türk Hukukunda Gemi İpoteği"dir. Gemi ipoteği; bir alacağın teminat altına alınması için sicile kayıtlı bir gemi veya gemi payı üzerinde kurulan ve alacak yerine getirilmediği takdirde geminin paraya çevrilmesi yoluyla alacağın karşılanmasını sağlayan sınırlı bir ayni hakkı ifade etmektedir. Hukukumuzda gemi ipoteğinin, teslime bağlı olmaksızın, gemi siciline ipoteğin tescil edilmesi yoluyla kurulması kabul edilmiştir. Bu sayede ticari hayatın ihtiyaçları daha iyi karşılanmaktadır. Gemi ipoteği, Türk Ticaret Kanunu'nun 1014-1053. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Çalışmamız, söz konusu maddeler arasında düzenlenen sözleşmeye dayalı gemi ipoteğinin incelenmesi şeklindedir. Bunula birlikte çalışmamızda Türk Ticaret Kanunu m. 1013'te düzenlenen "Terane Sahibinin İpotek Hakkı" ve Türk Ticaret Kanunu 1054-1058. maddeleri arasında düzenlenen "Yapı Halindeki Gemiler Üzerinde İpotek" konuları da ele alınmıştır. Ayrıca her ne kadar ayrı birer ipotek türü olarak değerlendirilmeseler de Türk Ticaret Kanunu'nda öngörülen, gemi ipoteğinin özel türleri ayrı başlıklar altında incelenmiştir. Gemi ipoteğinin niteliği, konusu, kapsamı ve diğer özellikleri ile gemi ipoteğine uygulanacak hükümler Türk Ticaret Kanunu'nda açık bir şekilde düzenlenmiştir. Bu bağlamda çalışmamızda Türk Ticaret Kanunu kapsamında gemi ipoteği, her yönüyle ele alınmaya çalışılmış olup uygulamada karşılaşılan sorunlara yönelik doktrindeki tartışmalar ışığında çözümler üretilmeye çalışılmıştır. Bununla birlikte Türk Ticaret Kanunu'nda yapılan atıflar nedeniyle yeri geldikçe Türk Medeni Kanunu'ndan da yararlanılmıştır.

The subject of our study is "Ship Mortgage in Turkish Law". The term 'Ship mortgage' refers to a limited real right which was established on a ship registered in registry office or ship's share in order to guarantee a receivable and which ensures to meet the receivable by converting the ship into actual money if the receivable fails to be fulfilled. In our law, it was accepted that the ship mortgage is established by registering the ship mortgage in the ship registry notwithstanding the delivery. Thus, the requirements of commercial life are met much better. Ship mortgage was set out between the Articles 1014 and 1053 of Turkish Commercial Code. Our study is an examination of the contractual ship mortgage set out between the aforementioned articles. Nevertheless, in our study, "Mortgage Right of Shipyard Owner" set out in Article 1013 of Turkish Commercial Code and "Mortgage on Ships Under Construction" set out between Articles 1054 and 1058 were also discussed. Moreover, although they are not considered as one each separate type of mortgage, the special types of ship mortgages stipulated in Turkish Commercial Code were examined under separate headings. The kind, subject, scope and other features of the ship mortgage and the provisions to be applied to the ship mortgage are clearly set out in Turkish Commercial Code. In this regard, in our study, the ship mortgages within the scope of Turkish Commercial Code were tried to be discussed in every aspect and solutions were tried to be generated in the light of the discussions in the doctrine towards the problems encountered in practice. Nevertheless, due to the references made in Turkish Commercial Code, Turkish Civil Code was also used when the occasion arises.