4-6 yaş çocuklarına yönelik interaktif e-kitap içerikli mobil uygulamaların görsel tasarım sorunları ve bir masal kitabı uygulaması

Abstract

Mobil teknolojiler yüzyılımızda sanal dünyanın her boyutunda karşımıza çıkan ve yaşamı pozitif yönde kolaylaştıran önemli birer araç haline gelmiştir. Mobil uygulamaları kullanan çocukların sayısının her geçen gün artması, eğitsel amaçlı mobil uygulama geliştirmeye yönelik ilgiyi de beraberinde getirmiştir. Çocuk merkezli bir tasarımın, çocuğun algı ve becerilerine göre düzenlenmiş, seveceği ve kolay iletişim kurabileceği bir görsel tasarım ile hazırlanması büyük önem taşımaktadır. Bu tez çalışmasının amacı, yeni nesil teknolojik cihazların çocuk eğitimi ve gelişimine yönelik değerleri doğrultusundan yola çıkarak, günümüzde 4-6 yaş çocukları için tasarlanmış e-kitap içerikli mobil uygulamalarının görsel tasarım sorunları örnekler ile incelenerek, var olan tasarım problemlerinin belirlenmesi ve görsel tasarım açısından çocuklara yönelik bir e-kitap mobil uygulamasının tasarımında dikkat edilmesi gereken unsurların ortaya konulmasıdır. Araştırma nitel araştırma yöntemi esas alınarak gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda araştırma iki boyutlu olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın ilk boyutunda e-kitap içerikli mobil uygulamaların görsel tasarım analizleri doküman incelemesi modeline göre yapılmıştır. Araştırmanın dokümanlarını, Apple Store mobil uygulama mağazasından 4-6 yaş dönemi çocuklar için interaktif e-kitap içerikli mobil uygulamalar içerisinden 16.12.2018 tarihinde en çok indirilen 5 adet interaktif e-kitap içerikli mobil uygulama oluşturmaktadır. Çalışmanın dökümanlarını oluşturan EKMU-1 EKMU-5 (E-Kitap Mobil Uygulaması) aralığında verilen interaktif e-kitap içerikli mobil uygulamaların görsel tasarım analizleri, betimsel analiz tekniğine göre yapılmıştır. Araştırmacı tarafından ilgili alan yazın taranarak oluşturulan e-kitap içerikli mobil uygulamaların tasarım ilkeleri; denge, oran-orantı, sözel-görsel hiyerarşi, görsel devamlılık, bütünlük/birlik, vurgu, ritim, çeşitlilik ve e-kitap içerikli mobil uygulamaların tasarım ögeleri; illüstrasyon, renk, animasyon (hareket/canlandırma), tipografi, kompozisyon, oyun ve ses değerlendirme kriterleri olarak belirlenmiştir. Araştırma bulgularında; çocuklara yönelik e-kitap mobil uygulamalarının genel olarak yaş aralığının sınırlandırılması, kompozisyon tasarımı, tipografi kullanımı, illüstrasyon dili ve renkleri, sayfalar arası bütünlük ve birlik uyumsuzluğu gibi tasarım sorunları tespit edilmiştir. Araştırmanın ikinci boyutunda ise incelenen 4-6 yaş dönemi çocuklarına yönelik e-kitap mobil uygulamalarının görsel tasarım analizleri sonucu çıkan problemlere yönelik çözüm önerilerinin getirildiği örnek bir çocuk e-kitap mobil uygulaması tasarlanmıştır. Çalışmanın bulguları sonucunda, çocuklara yönelik e-kitap/e-kitap mobil uygulama tasarımında nasıl bir yol izlenmesi gerektiği ve çocuk yayınlarında dikkat edilmesi gereken temel unsurlar bakımından yol gösterici bilgilere ulaşılmıştır. Ayrıca araştırma çocuklara yönelik e-kitap mobil uygulamalarının seçiminde eğitimciler ve ebeveynleri, çocuk yayınlarında görsel tasarımın önemi ve doğru seçim yapılması konularında yönlendirebilecek bilgiler vermesi açısından önemli görülmektedir.

The aim of this thesis is to examine the graphic design problems of mobile applications with e-book content designed for 4-6 years old children by means of examples, to determine the existing design problems and to identify the elements that must be considered in the design of an e-book mobile application for children in terms of graphic design based on the values of the new generation technological devices for the development and education of children. The research was conducted on the basis of a qualitative research method and accordingly, it was designed in a two-dimensional way. In the first dimension of the research, graphic design analyses of mobile applications with e-book content were carried out through the document review model. The documents of the research are the five most downloaded interactive e-book mobile applications on 16.12.2018, which take place among the mobile applications with interactive e-book content for children at the age of 4-6 years old via the Apple Store, a mobile application store. Graphic design analyses of mobile applications with interactive e-book content given between the range of EKMU-1 EKMU-5 (E-Book Mobile Application), which constitute the documents of the study, were carried out via the descriptive analysis technique. Created by the researcher by reviewing the relevant literature; design principles of e-book mobile applications, ratio and proportion, audio-visual hierarchy, visual continuity, integrity / unity, emphasis, rhythm, diversity and design elements of mobile applications with e-book content; illustration, color, animation (motion / animating), typography, composition, play and sound were determined as evaluation criteria. As a result of the research findings, design problems such as limiting the age range of e-book mobile applications for children in general, composition design, typography use, illustration language and colors, lack of integrity and unity between pages were identified. In the second dimension of the study, a sample of a children's e-book mobile application was designed in which suggestions for solutions to the problems detected as a result of graphic design analysis of e-book mobile applications for children at the age ranges of 4-6 that have been examined were put forward. In findings of the study, guiding information was reached in terms of how to follow the path in e-book/e-book mobile application design for children and in terms of the basic elements to be considered in children's publications. In addition, the findings are regarded as important in the selection of e-book mobile applications for children in terms of providing information which can guide instructors and parents on the importance of graphic design and in terms of making the right choice in children's publications.