Milli Eğitim Bakanlığı taşra teşkilatında görev yapan şube müdürlerinin mobbinge maruz kalma durumlarının incelenmesi (İstanbul ili örneği)

Abstract

Örgütsel çalışma hayatında; dil, din, töre, ahlak, kültür vb. birçok bakımdan farklı özelliklere sahip kişilerin birarada çalışması zorunlu hale gelmiştir. Çalışanlardaki bu farklılık zaman içerisinde iş yerinde olumsuz davranışların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Eğitim örgütlerinde de kurum kültürüne zarar veren, çalışanların ruhsal ve fiziksel sağlıklarını etkileyen olumsuz davranışların gerçekleştiği görülmektedir. Yapılan alanyazın incelemesinde eğitim alanında mobbing üzerine pek çok araştırma yapıldığı ancak bu araştırmaların büyük ölçüde öğretmenler ve okul yöneticileri ile sınırlı kaldığı görülmüştür. Bundan dolayı bu çalışma ile Millî Eğitim Bakanlığı taşra teşkilatında görev yapan şube müdürlerinin mobbinge maruz kalma durumlarını çeşitli demografik değişkenlere (cinsiyet, medeni durum, yaş, görev yapılan birim ve sorumlu olunan birim sayısı) göre inceleyerek alanyazına katkı sağlması hedeflenmektedir. Araştırma betimsel tarama modeliyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini İstanbul il ve ilçe milli eğitim müdürlüklerinde görev yapan 247 şube müdürü oluşturmaktadır. Araştırmada çalışma evreninin tamamına ulaşılmak istendiğinden örneklem seçme yoluna gidilmemiştir. Bu çalışmada Raknes ve Einarsen tarafından oluşturulan, Hoel ve Einarsen tarafından tekrar düzenlenen; Öcel ve Aydın tarafından Türkçe'ye uyarlanan "İşyeri Zorbalığı Ölçeği" kullanılmıştır (Aydın ve Öcel, 2009). Veri toplamak amacıyla kullanılan "İşyeri Zorbalığı Ölçeği" pandemi nedeniyle Google forms üzerinden katılımcılara gönderilmiştir. Gönderilen 247 ölçek formundan 201'i dönmüştür. Ölçek sonuçları değerlendirildiğinde yapılan çalışma sonucunda katılımcıların mobbinge maruz kalma durumlarının düşük olduğu görülmüştür. Ölçek maddelerinden en yüksek frekans değerlerine sahip olanların "Yeteneğinizin çok altında kalan işler verilmesi; yaptığınız işin gereğinden fazla kontrol edilmesi, hakkınızda dedikodu yapılması; fikir ve görüşlerinizin dikkate alınmaması, mantıksız, anlamsız, imkânsız işlerin imkânsız bitirme tarihleriyle sizden istenmesi" olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların medeni durum, çalıştığı kurum türü, kıdem yılı ve çalıştığı birime göre farklılık bulunmadığı; yaş ve cinsiyet değişkenine göre ise farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

In organizational working life; language, religion, customs, morals, culture, etc. In many respects, it has become compulsory for people with different characteristics to work together. It is observed that negative behaviors that harm the institutional culture and affect the mental and physical health of the employees occur in educational organizations. As a result of the literature review, it was seen that there are many researches on mobbing in the field of education, but the target group of these researches is generally teachers ve school administrators. Also, it has been determined that there is no study on the mobbing perceptions of the departmental managers working in the provincial and district national education directorates. The aim of this study is to examine the mobbing exposure of the departmental managers working in the provincial organization of the Ministry of National Education according to various demographic variables (gender, marital status, age, unit of duty and number of responsible unit). In this study, the mobbing exposure of the chiefs working in the provincial organization of the Ministry of National Education was examined. The research was applied with a descriptive review model. The population of the study consisted of 247 departmental managers working in İstanbul provincial ve district national education directorates. Since the whole of the study population was reached in the research, sampling was not chosen. In this study, the "Workplace Bullying Scale" consisting of twenty-two items was used. This scale was created by Raknes ve Einarsen, edited by Hoel ve Einarsen, and adapted into Turkish by Öcel and Aydın. (Aydın ve Öcel, 2009). The scale was applied online as a Google Form due to the pveemic. 247 scales were sent to the participants and 201 were returned. In the light of research, when the results of scale are evaluated, it is seen that exposure to mobbing on participants are lower. The ones that have the highest frequency values of scale articles are indicated as; " Given duties that are under your level, not considered your ideas and views, checked your duties unnecessarily, made gossip about you, expected from you unreasonable, unmeaningful, impossible duties in too short period or time." In consequence of the research, no differences have been reached in the aspects of marital status, types of institutions, years of seniority however; differences have been reached in the aspects of age and gender factor.