Kur'an'ın şii yorumu: Kummi örneği

Abstract

Ebu’l-Hasan el-Kummî, İmâmiyye Şîası’nda çok önemli bir konuma sahiptir. İlk dönem Şiî âlimlerinden olan Kummî, İslâmî ilimlerin çeşitli dallarıyla hemhâl olmuştur. Tefsir alanında telif ettiği Tefsîru’l-Kummî isimli eseri kendisinden sonra temel kaynak olarak kabul edilmiştir. Müfessir eserini kaleme alırken mensubu olduğu hâkim paradigmanın gölgesinde hareket etmiş ve birtakım ayetleri kendi mezhebinin doğruluğunu delillendirmek amacıyla tefsir etmiştir. Bu sebeple adı geçen tefsir, Şiî yorumun tefsire yansımasını tespit sadedinde çalışmamıza konu edinilmiştir. Çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde İmâmiyye Şîası ve Tefsîru’lKummî’nin müellifi; müellifin hocaları, talebeleri ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde eserin rivayet ve dirayet boyutu incelenmiştir. Ayrıca eserde yer alan ‘Ulûmu’l-Kur’ân meseleleri üzerinden müellifin usûlü ortaya konulmuştur. Üçüncü bölümde ise İmâmiyye teolojisi ve Kur’ân’ın tahrifi bağlamında eserdeki mezhep eksenli yorumlar tespit edilmiştir. Bu çalışma neticesinde müellif ve eseri üzerinden Kur’ân’ın Şiî yorumunun ortaya konulması hedeflenmiş, bu sayede farklı bir mezhebin tefsir anlayışının bilinmesine küçük de olsa bir katkı sunmak arzu edilmiştir.

Ebu’l-Hasan al-Kummî has a very important position in the Imamiyya Shia. Kummi, who is one of the early Shia scholars, was in touch with various branches of Islamic sciences. His work named Tafsîru’l-Kummî, which he wrote in the field of tafsir, was accepted as the main source after him. While writing his work, the interpreter acted in the shadow of the dominant paradigm he was a member of and interpreted some verses in order to prove the correctness of his own sect. For this reason, the mentioned tafsir has been the subject of our study in order to determine the reflection of the Shia interpretation on the tafsir. The study consists of three main parts. In the first part Information was given about the Imamiyya Shia and the author of Tafsîru’l-Kummî, the author's teachers, students and works. In the second part, the narration and acumen dimension of the work was examined. In addition, the author's method is revealed through the issues of ‘Ulûmu’l-Qur’an in the work. In the third part, sectarian interpretations in the work were determined in the context of Imamiyya theology and the distortion of the Qur’an. As a result of this study, it was aimed to reveal the Shia interpretation of the Qur'an through the author and his work, thus it was desired to make a small contribution to the understanding of tafsir of a different sect.