Kestane ağacı meyvelerinde zarar yapan böcek türlerinin genetik belirteç ile belirlenmesi ve bunların filogeni ve populasyon genetikleri:bir pilot barkod çalışması
Künye
Aslan, E. (2022). Kestane ağacı meyvelerinde zarar yapan böcek türlerinin genetik belirteç ile belirlenmesi ve bunların filogeni ve populasyon genetikleri:bir pilot barkod çalışması. (Yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.Özet
Kestane (Castanea sativa Mill.) ekolojik ve ekonomik öneme sahip bir tür
olup, ülkemiz kestane üretimi açısından dünyada önemli bir sıralamada yer
almaktadır. Kestane üretimi yapılan diğer ülkelerde olduğu gibi, ülkemizde de
değişik hastalıklara neden olan patojenik mantarlar ve kestane ile beslenen zararlı
böcekler nedeniyle kestane üretiminde zaman zaman önemli kayıplar yaşanmaktadır.
Ülkemizde kestane zararlısı patojenler üzerine yoğunlaşmış bazı çalışmalar olmasına
rağmen, kestane ile beslenen böcekler üzerine yapılan çalışmalar nispeten azdır ve bu
türler ile ilgili moleküler bir çalışma bulunmamaktadır. Daha önce bir takım
morfolojik verilere dayalı olarak yapılan sınırlı sayıdaki çalışmalarda, Türkiye’de en
önemli kestane zararlısı olarak iki böcek türü verilmiştir: kestane hortumlu böceği
Curculio elephas (Gyllenhal, 1836) (Coleoptera: Curculionidae) ve kestane iç kurdu
Cydia splendana (Hübner, 1799) (Lepidoptera: Torticidae). Bu zararlı böcek türleri
%50 civarında yıllık ürün kaybına neden olmaktadır.
Bu çalışmada, böcekler de dâhil olmak üzere çeşitli hayvan gruplarında
filogenetik ilişkileri ve genetik yapıyı araştırmak için başarıyla kullanılan
mitokondrial sitokrom oksidaz alt birim I (COI) geni kullanılarak kestane ile
beslenen larvalar üzerinde bir DNA barkod çalışması yapılmıştır. Türkiye'nin önde
gelen iki kestane üreticisi olan Aydın ve Sinop illerinden toplanan kestane ile
beslenen larvalar için COI geninin 414 ile 826 bç'lik bir kısmı dizilenmiştir. DNA
barkodunun bilinmeyen örneklerin bilinen türlerle eşleştirilmesine yardımcı olacağı
ve böylece hızlı bir şekilde tür seviyesinde örneklerin tanımlanacağından yola
çıkarak, elde ettiğimiz COI gen dizilerini GenBank veya DNA barkod veri
tabanından COI gen dizileriyle birleştirerek üç filogenetik çıkarım yöntemi
kullanılmıştır. COI barkodlama çalışmamız, Aydın ve Sinop illerinde en önemli
kestane zararlısı böceklerin, Curculio elephas ve Cydia splendana olduğunu
göstermiştir. Ayrıca çalışmamız Curculio glandium, Curculio venosus, Ephestia
elutella ve Cadra figulilella' nın çalışma alanlarında çok yaygın olmasa da kestane
zararlı böcekler olduğunu göstermiştir. Bu bulgular, filogenetik ve populasyon
parametrelerini içeren moleküler çalışmaların, bir zararlının mevcut durumunu ve
gelecekteki potansiyelini tahmin etmek için kullanılabileceğini göstermektedir. Bu
bilgi, daha etkili bir zararlı spesifik mücadele stratejisi için kullanılabilir. Chestnut (Castanea sativa Mill.) is a species of ecological and economic
importance, and our country is in an important ranking in the world in terms of
chestnut production. As in other chestnut producing countries, there are significant
losses in chestnut production from time to time due to pathogenic fungi that cause
various diseases and harmful insects that feed on chestnuts in Turkey. Although there
are some studies focused on chestnut pest pathogens in our country, studies on
chestnut-feeding insects are relatively few, and there is no molecular study on these
species. In a limited number of studies based on some morphological data, two insect
species have been reported as the most severe chestnut pest in Turkey: the chestnut
weevil Curculio elephas (Gyllenhal, 1836) (Coleoptera: Curculionidae) and the
chestnut tortrix Cydia splendana (Hübner, 1799) (Lepidoptera: Torticidae). These
pests causes about 50% annual crop loss in Turkey.
In this study, a DNA barcoding study was carried out on chestnut-feeding
larvae using the mitochondrial cytochrome oxidase subunit I (COI) gene, which has
been successfully used to investigate phylogenetic relationships and the genetic
structure in various animal groups, including insects. A 414-826 bp portion of the
COI gene was sequenced for chestnut-feeding larvae collected from Aydın and Sinop
provinces, two leading chestnut producing cities in Turkey. Combining our COI gene
sequences with COI gene sequences from GenBank or DNA barcode libraries, we
used, given that the application of DNA barcoding to the matching of unknown
specimens to known species is generally straightforward, three phylogenetic
inferences for the pace of specimen identification to the species level. Our COI
barcoding study shown that Curculio elephas and Cydia splendana, were the most
abundant and widespread chestnut feeding pests Aydın and Sinop provinces.
Moreover, our study shown that Curculio glandium, Curculio venosus, Ephestia
elutella and Cadra figulilella are, although not very common, chestnut pest insects in
the study sites. These findings suggest that molecular studies, including phylogenetic
and population parameters, can be used to estimate the current status and future
potential of a pest. This information can be integrated into a more effective pestspecific management strategy.