Amasya iklim koşullarında farklı dozlarda uygulanan azot gübresinin yerli kenevir çeşidinde (Vezir 55) verim ve bazı özelliklerine etkisi

Abstract

Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve Ondokuzmayıs Üniversitesi tarafından yürütülen çalışmalar sonucu ön plana çıkmış, Vezir ve Narlı isimli çeşitler 2021 yılında tescil edilmiştir. Bu çalışmanın materyalini Vezir isimli çeşit oluşturmuştur. Bu çeşitlerin tescili 2021 yılı mart ayında yapılmış olduğu için, bu genotiplerle ilgili yetiştirme tekniği çalışmalarına ihtiyaç bulunmaktadır. Ülkemizde kenevirin azotlu gübre ihtiyacı ile ilgili çalışmalar oldukça az olup bu konuda bölgesel çalışmalara ihtiyaç vardır. Güncel istatistiklere göre, kenevir üretiminde Samsun ilinden sonra en fazla üretim alanına sahip Amasya ilinde daha önce kenevirin azotlu gübre ihtiyacının belirlenmesine yönelik bir çalışma yapılmamıştır. Bu çalışmada; yeni çeşidin kullanılması, ülkemizde yakın geçmişte kenevirin azotlu gübre ihtiyacı ile ilgili çalışmaların az olması ve Amasya ilinde benzer bir çalışmanın yapılmamış olması çalışmanın özgün değerini yükseltmektedir. Yerli kenevir genotipi için en uygun azot dozu miktarının tespiti, azot dozunun verim ve diğer bazı kalite üzerine etkilerinin belirlenmesi çalışılmıştır. Çalışma 2021 yılında Amasya ili Gökhöyük Tarım İşletmesi Müdürlüğünde gerçekleştirilmiştir. Azot dozları olarak 0 (Kontrol), 6 (D1), 12(D2), 18(D3), 24(D4) kg/da şeklinde uygulanmış ve Bitki boyu, Sap kalınlığı, Erkek bitkilerin çiçeklenme zamanı, Erkek ve dişi bitkilerin oranı, Dişi bitkilerin çiçeklenme zamanı, Tekniksap uzunluğu, Kuru sap ağırlığı, Lif verimi, Tohum Olgunlaştırma süresi (vejatasyon süresi), 1000 tane ağırlığı, Tohum verimi, Tohumlarda yağ oranı ve protein oranı değerleri incelenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda; düşük seviyelerde uygulanan azot dozunun tohumdaki protein oranını artırdığı, tohumdaki, yağ oranının ise artan azot miktarı ile arttığı görülmüştür. En yüksek kuru sap veriminin 12 kg/da azot uygulanan parsellerden alınmış olmasına rağmen artan azot dozlarının lif verimine etkisi önemli bulunmamıştır. En yüksek lif verimi 24 kg/da azot uygulanan parsellerden, en düşük lif verimi gübre uygulanmayan kontrol parsellerinden alınmıştır.

As a result of the studies carried out by Karadeniz Agricultural Research Institute and Ondokuz Mayıs University, the varieties named Vezir and Narlı were registered. The material of this study was the cultivar named Vizier. Since the registration of these varieties was made in March 2021, there is a need for breeding technique studies related to these genotypes. Studies on the nitrogen fertilizer need of hemp in our country are very few and there is a need for regional studies on this subject. According to current statistics, no study has been conducted to determine the nitrogen fertilizer requirement of hemp in Amasya, which has the largest production area after Samsun, in hemp production. In this study; The use of new varieties, the lack of studies on the nitrogen fertilizer need of cannabis in our country in the recent past, and the fact that no similar study has been conducted in Amasya increases the original value of the study. It was studied to determine the most appropriate amount of nitrogen dose for domestic cannabis genotypes and to determine the effects of nitrogen dose on yield and some other quality. By determining the effects of hemp cultivation techniques on fiber yield and fiber quality, the data obtained will guide further studies. During the production of the first registered domestic variety of our country, effective fertilizer use was determined. This study has given a new impetus to hemp farming, which is an important fiber plant whose production has come to the point of extinction. The highest fiber yield was obtained from the 24 kg/da nitrogen applied plots, and the lowest fiber yield was obtained from the control plots without fertilizer application.