Samsun ili 10-18 yaş grubu öğrencilerdesigara içme sıklığı ve sigara içme durumunu etkileyen faktörler

Abstract

Amaç: Sigara, özellikle çocukları ve adölesan dönemdeki gençleri etkileyen, dünya çapında bir tehlikedir. Sigara içimi önlenebilir bir halk sağlığı sorunudur. Bu çalışmamızda; ortaokul ve lise öğrencileri arasında sigara içme insidansını etkileyen çeşitli faktörler göz önüne alınarak, sigara ile ilgili bilgi ve davranışların belirlenmesi ve sigara karşıtı kampanyalara yararlı olabilecek verilerin elde edilmesi amaçlanmıştır. Materyal ve metod: Kesitsel tipteki bu araştırmaya Samsun ilinde, rastgele örnekleme yöntemiyle belirlenen 383 erkek (%48,78), 402 kız (%51,22 ) üzere toplam 785 öğrenci alınmış ve veriler anket yöntemiyle toplanmıştır. Veriler SPSS 15.0 Win Episcope 2.0 paket programlarında değerlendirilmiştir. İstatistiksel olarak yüzde, ortalama, standart sapma, Odds oranı, minimum maksimum değerler ve güven aralıkları kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizi için Ki kare, One Sample t testi, multi varyant lojistik regresyon analizleri uygulanmıştır. Bulgular: Çalışma grubunda 30 öğrencinin (% 3,82'si ) sigara içtiği saptandı. Araştırma kapsamındaki öğrenciler arasında sigara içme prevalansı kızlarda 9 öğrenci (% 1.1), erkeklerde 21 öğrenci (% 2.72 ) olarak saptandı. Sigara deneyen öğrencilerin sigaraya başlama yaşı ortalaması 13,6 ± 1,36 olarak bulundu. Araştırmamızda kızlarda ilk sigarayı deneme yaş ortalaması 14 ± 1,38 iken; erkeklerde 13,2 ± 1,62'dir. Kızların erkeklere göre sigaraya başlama yaşının büyük olması istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur, (p:0,001). Her iki cinste de yaş artmasıyla sigara içme sıklığının artmakta olduğu görülmüştür. Araştırmamızda 14 yaşında hem erkek hem de kız cinsiyette sigara içme sıklığının maksimum olduğu görülmüştür. Bu dağılım sigara içen erkeklerde 6 kişi (%28,5), kızlarda 4 kişi (%44,4) olarak bulunmuştur. Sigaraya başlamada can sıkıntısının, arkadaş çevresinin ve aile bireylerinden birinin sigara kullanmasının etkin rol oynadığı belirlendi. Araştırmamızda kardeşlerden birinin sigara içmesi durumunun, öğrencilerden sigara içme durumuna etkisi istatiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p:0,001). Sonuç: 10 yıl önce Samsun il ve ilçelerinin kentsel ve kırsal bölgelerinde yapılan çalışma ile bizim çalışmamızda sigara içme prevalansı benzer bulunmuştur. Sigaranın zararları hakkında genç yaş grubuna daha fazla bilgi verilmesi ve sigara içme alışkanlığının azaltılması için yapılan kampanyalara ve bu gruba yönelik mesajlara daha fazla yer verilmesi gerektiği kanaatindeyiz.

Purpose: Smoking is a global danger especially affecting kids and young people, but it is a preventable problem. In this study; obtaining of the data, that can be useful to prevent smoking by considering the factors affecting students at secondary and high school today and 10 years ago at the similar population, has been targeted. Material and method: This research surveyed 383 male (%48,78), 402 (51,22%) female, totally 785 randomly sampled students from Samsun province. The data was analyzed via SPSS 15.0 Win Episcope 2.0 program. Statistically, percentage, average, standard deviation, odds ratio, min-max values and trust intervals were utilized. The statistical analysis of data were made by using Ki square, Mann Whitney U test, one sample t test, multi-variant logistic regression. Findings: It was revealed that 30 students in the working group are smokers. Among them, 9 (1.1%) of the smokers are female and 21 (2.72%) of the smokers are male. Average age of the smokers that tried smoking before was evaluated as 13,6 ± 1,36. Among those, average age of female students tried smoking first time is 14 ± 1,38 and male students is13,2 ± 1,62. It has been evaulated as logical that female students starts smoking later than male students (p: 0,001). As age increases, both male and female smokers ratio increases. This study showed clearly that both for male and female students, age of 14 is the peak for smoking. Reasons behind starting to smoke were evaluated as being bored, having smoker friends and family members. This study statisticslly showed that if one of the siblings is a smoker, this is a key factor for others being smokers (p:0,001). Result: It was seen that the prevalence of smoking in Samsun province now and 10 years ago is similar among those students. It is recommended that increasing the awareness of young people regarding the harms of smoking and enhencing campaigns to reduce smoking among them are key to minimise smoking prevalence.