Müellifi bilinmeyen mensur bir mi'raciye (Marmara üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kütüphanesi No:150)

Abstract

Türkler İslâm inancını benimsedikten sonra İslamî inanç ve hayat unsurlarını en üst tabakasından en alt kademedeki insanlarına kadar anlatabilmek için İslâmî birçok türde eser kaleme almışlardır. Bu tür eserlerde Hz. Muhammed (sav)’in hayatı, yaşayışı, mücadelesi ve muʿcizeleri konu edinilmiştir. Türk insanının ona duyduğu sevgi ve muhabbeti anlatabilmek için mesnevi, miʿrâc-nâme, naʿat, mevlid, hilye, hicretü’n-nebi, kırk hadis, gazâvât-ı resûlullah gibi çok değişik türde eserler verilmiştir. Edebiyatımızda miʿrâc-nâmeler, bazen bağımsız bir eser, bazen eserlerin içinde ayrılmış bir kısım, bazen de divanların içinde yer alan bir bölüm olarak yazılmıştır. Olayın gerçekleştiği Recep ayının 27. gecesi Mi‘râc Kandili olarak kutlanmış, ayrıca dini bir musikî türü de oluşmuştur. Konusunu Kur’ân-ı Kerim’den alan miʿrâc mucizesi bazen manzum bazen mensur olarak edebiyatımızda çok fazla yer edinmiştir. Bizim tez konumuzu teşkil eden eser ise müellifi bilinmeyen bir miʿrâciyedir. Eserin adı “Mi‘râcü’n-Nebî Sallallâhu ʿAleyhi ve Sellem” dir ve mensur olarak yazılmıştır. Eserde Hz. Muhammed’in (sav)’in Cebrâ’il refakatinde Mescid-i Harâm’dan başlayıp Mescid-i Aksâ’ya oradan ʿarş-ı âʿlâya çıkması, peygamberlerle, cennet ve cehennem ehliyle görüşmesi, birçok âlemlerin kendisine gösterilmesi, Allah Teâlâ ile mülaki olması ve kısa zaman içinde yine Mescid-i Harâm’a dönme mucizesi mensur ve sâde bir dille anlatılmıştır. Eserin Eski Anadolu Türkçesini çağrıştıran bir anlatım dili vardır. İlk sayfaya [1a] numarası verilmiş ve [31b] sayfa numarası ile sona ermiştir. Eserin devamında kıyâmet ehlinin durumlarını anlatan bir hikâye mevcuttur. Bu hikâye ise [31b] den başlayıp [59a] da sona ermiştir. Bitirilme tarihi olarak son sayfada 1212 yılı (1797-1798) belirtilmiştir.

After the Turks adopted the Islamic faith, they wrote many Islamic works in order to explain the elements of Islamic faith and life from the highest level to the lowest level of their people. One of these works is the life the love and affection of the Turkish people to him, many different kinds of works have been given, such as mathnawi miracname, naat, mevlid, hilye, hijretu'n nebi, forty hadith, gazavat-ı Rasulullah. In our literature, sometimes an independent work, sometimes a section separated in a work, sometimes miʿracnames contained in a divan are written. 27, when the incident occurred. the night was celebrated as a Mirach lamp, and a religious musical genre was also formed. The miracle of mirarac, which takes its subject from the Qur'an, has sometimes taken a lot of place in our literature as a verse, sometimes as a prose. The work that constitutes our thesis is a miracle whose author is unknown. The title of the work is: “Mi'racü'n-Nebi Sallallahu Aleyhi and Sallam” and is written as mensur. In The Work, The Prophet. The miracle of Muhammad (sav) starting from Masjid Al-Haram and going to Masjid Al-Aqsa under the escort of Gabriel, meeting with the prophets, the people of heaven and hell, showing him many worlds, meeting with Allah Ta'ala and returning to Masjid AlHaram again at the time of the next prayer is described in a simple and simple language. It has a narrative language resembling old Anatolian Turkish. The first page was given the number [1a] and ended with the page number [31b]. In the continuation of the work, there is another story describing the situations of the people of the apocalypse. This story started from [31b] and ended at [59a]. The year 1212 (1797-1798) is mentioned on the last page as the date of completion.