Kadın çalışanların cam tavan sendromuna ilişkin algıları ile psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Cam tavan, kadınların çalıştıkları örgütlerde bir üst düzey pozisyona yükselmesini engelleyen, görünmeyen ve aşılamayan engeller olarak tanımlanmaktadır. Zaman içerisinde cam tavan ile karşılaşan kadınlar, iş hayatında yükselmekte güçlük çekmekte, ağır iş şartlarında çalışmakta, cinsiyetçi yaklaşıma maruz kalmaktadır. Bu tip durumların kadınlarda farklı ruhsal durumlara ve davranışlara yol açabildiği gözlemlenmiştir. Bu durumun çalışan kadınların psikolojik iyi oluş düzeylerini olumsuz yönde etkilediği düşünülmektedir. Bu araştırmanın amacı Samsun ili merkez ve ilçelerinde çalışmakta olan kadınların cam tavan sendromuna ilişkin algıları ile psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkiyi çeşitli faktörlere(eğitim düzeyi, çalışma süresi, eş durumu, medeni hali, eşin çalışma durumu, aylık gelir düzeyi vb.) göre incelemektir. Araştırmada genel tarama modellerinden betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın verileri Samsun ili merkez ve ilçelerinde çalışan toplam 626 kadın katılımcıdan elde edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu”, Karaca’ nın 2007 yılında geliştirdiği “Cam Tavan Sendromu Ölçeği” ile Diener ve arkadaşları (2010) tarafından geliştirilmiş olan “Psikolojik İyi Oluş Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın verileri SPSS 22.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma verilerinin normallik varsayımını karşılayıp karşılamadığını belirlemek amacıyla yapılan tek örnek Kolmogorov-Smirnov sınaması ile test edilmiş olup verilerin normal dağılışa uygun olmadığı (p<0.05) tespit edilmiştir. Verilerin normal dağılışa uygun olmaması parametrik testlerin uygulanamayacağını göstermiştir. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanı sıra, ikili veriler Mann Whitney – U testi ile değerlendirilirken, ikiden fazla olan gruplar Kruskal Wallis H testi ile yapılmıştır. Ölçekler arası ilişki spearman korelasyonu ile değerlendirilmiştir. Cam Tavan Sendromu Ölçeği alt boyutları ile Psikolojik İyi Oluş Ölçeği arasındaki ilişki Spearman korelasyonu ile araştırılmıştır. Psikolojik İyi Oluş Ölçeği ile Cam Tavan Sendromu Ölçeği Çoklu Rol Üstlenme, Kadınların Kişisel Tercih Algıları, Örgüt Kültürü ve Politikaları, Stereotipler alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur.

Glass ceilings are defined as invisible and insurmountable obstacles that prevent women from advancing to a higher level position in the organizations they work for. Over time, facing with a glass ceiling, women have difficulty rising in their business lives, work under heavy working conditions, and are exposed to a sexist approach. It has been observed that such situations can lead to different mental states and behaviors in women. It is thought that this situation negatively affects the psychological well-being levels of working women negatively. The purpose of this study is to examine the relationship between perceptions of women working in the city center and districts of Samsun province regarding glass ceiling syndrome and their psychological well-being according to various factors (education level, working time, spouse status, marital status, spouse's employment status, monthly income level, etc.). . Descriptive survey model, one of the general survey models, was used in this research. The data of the study were obtained from a total of 626 female participants working in Samsun city center and its districts. In the research, "Personal Information Form" prepared by the researcher, "Glass Ceiling Syndrome Scale" developed by Karaca in 2007 and "Psychological Well-being Scale" developed by Diener et al. (2010) were used as data collection tools. The data of the research were analyzed by using the SPSS 22.0 program. The only sample made in order to determine whether the research data met the assumption of normality was tested with the Kolmogorov-Smirnov test, and it was determined that the data were not suitable for normal distribution (p <0.05). The fact that the data was not suitable for normal distribution showed that parametric tests could not be applied. In the analysis of the data, in addition to descriptive statistics, binary data were evaluated with the Mann Whitney - U test, while groups with more than two were made with the Kruskal Wallis H test. The relationship between scales was evaluated with Spearman correlation. The relationship between Glass Ceiling Syndrome Scale sub-dimensions and Psychological Well-being Scale was investigated with Spearman correlation as well. A very significant positive correlation (p <0.01) was found between Psychological Well-Being Scale and Glass Ceiling Syndrome Scale Multiple Role Perceptions, Women's Personal Choice Perceptions, Organizational Culture and Policies, Stereotypes sub-dimensions