Farklı organik atıklardan elde edilen vermikompostun buğday verimi ve toprakların biyolojik özellikleri üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma farklı organik atıkların farklı dozlarda ahır gübresi ve Eisenia fetida solucanlarla kompostlanması ve elde edilen vermikompostun sera denemesinde buğday bitkisinin (Triticum aestivum) verimi ve toprakların biyolojik özellikleri üzerinde meydana gelen etkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Değişken özelliklerde vermikompost eldesinin sağlanması amacıyla materyal olarak buğday samanı, çay atığı, fındık zurufu, tütün atığı ve ahır gübresi kullanılmıştır. Çalışma, vermikompost eldesi ve sera denemesi olarak 2 aşamalı olarak yürütülmüştür. Organik atıklar ahır gübresi ile kuru ağırlıkları esas alınarak %25, %50, %75 ve %100 oranlarında karıştırılarak 187 gün boyunca Eisenia fetida solucanlarla vermikompost işlemine tabi tutulmuştur. %25 Buğday Samanı + %75 Ahır Gübresi, %25 Fındık Zurufu + %75 Ahır Gübresi, %25 Çay Atığı + %75 Ahır Gübresi karışımlarından deneme kurulduktan 86 gün; %50 Buğday Samanı + %50 Ahır Gübresi, %50 Fındık Zurufu + %50 Ahır Gübresi, %50 Çay Atığı + %50 Ahır Gübresi karışımlarından 119 gün; %75 Buğday Samanı + %25 Ahır Gübresi, %75 Fındık Zurufu + %25 Ahır Gübresi, %75 Çay Atığı + %25 Ahır Gübresi karışımlarından da 187 gün sonra vermikompost elde edilmiştir. Denemenin kurulmasından 2 hafta sonra %50, %75, %100 tütün atığı karışımı içerisindeki solucanların tamamının, %25 Tütün atığı + %75 Ahır Gübresi karışımındaki solucanlarında deneme kurulduktan 1 ay sonra öldükleri belirlenmiştir. Ayrıca %100 buğday samanı, %100 çay atığı ve %100 fındık zurufu karışımlarında da solucan gelişimi görülmediğinden vermikompost eldesi gerçekleşmemiştir. Sera denemesi için topraklara farklı organik atıkların farklı dozlarından elde edilen vermikompostlar ilave edilmiştir. Vermikompostlar saksılara kuru ağırlık esasına göre %0 (kontrol), 2, 4, 6, 8 dozlarında uygulanmıştır. 150 gün süren sera denemesi sonunda vermikompostların buğday verimi ve toprakların biyolojik özellikleri üzerine etkisinin olduğu belirlenmiştir. Vermikompost çeşitlerine bağlı olarak buğday veriminin değiştiği ve kontrole göre çok önemli (p˂0,01) farklılıkların olduğu saptanmıştır. Vermikompost miktarı arttıkça verimde artışların meydana geldiği, en iyi artışların %6 ve %8 dozlarında olduğu belirlenmiştir. Toprakların biyolojik özelliklerinin de dozlara bağlı olarak değişkenlik gösterdiği, karışım içerisine giren atıkların çeşidine bağlı olarak değiştiği ve karışımlar arasında çok önemli (p<0,01) farklılıkların olduğu belirlenmiştir. Aynı zamanda yapılan korelasyon analizine göre de, bitkinin verimi ve toprakların biyolojik özellikleri ile besin elementleri arasında önemli ilişkiler belirlenmiştir.

This study was carried out to determine the effects of the vermicompost obtained composting of different organic wastes with varying doses of barn manure by Eisenia fetida on the yield of wheat plant (Triticum aestivum) and the biological properties of soil in a greenhouse experiment. Wheat straw, tea waste, hazelnut husk, tobacco waste, and barn manure were used as materials to obtain vermicompost with variable characteristics. The study was carried out at 2 stages as vermicompost recovery and greenhouse experiment. Organic wastes were mixed with barn manure at 25%, 50%, 75%, and 100% based on their dry weight and subjected to vermicompost treatment with Eisenia fetida worms for 187 days. Vermicomposts were obtained from the mixtures of "25% Wheat Straw + 75% Barn Manure, 25% Hazelnut Husk + 75% Barn Manure, 25% Tea Waste + 75% Barn Manure; from mixtures of 50% Wheat Straw + 50% Barn Manure, 50% Hazelnut Husk + 50% Barn Manure, 50% Tea Waste + 50% Barn Manure";and from mixtures of "75% Wheat Straw + 25% Barn Manure, 75% Hazelnut Zurufu + 25% Barn Manure, 75% Tea Waste + 25% Barn Manure" after 86, 119 and 187 days, respectively. It was determined that all of the earthworms died in two weeks in the mixture of 50%, 75%, 100% tobacco waste, and a month in the mixture of 25% tobacco waste + 75% barn manure after the trial was established. In addition, vermicompost production was not materialized due to not appear any worm growth in the mixtures of 100% wheat straw, 100% tea waste, and 100% hazelnut husk. For the greenhouse experiment, vermicomposts obtained from different doses of different organic wastes were added to the soils. Vermicomposts were applied to pots on dry weight basis at 0% (control), 2%, 4%, 6%, 8% doses. At the end of the greenhouse experiment lasting 150 days, it was found that vermicomposts applications affected wheat yield and biological properties of soils. It has been determined that wheat yield varies depending on the vermicompost types, and there were very significant (p˂0.01) differences compared to the control. It has appeared that as the amount of vermicompost increases, the yield increases, with higher increases at 6% and 8% doses. It has been noticed that the biological properties of soils also vary depending on the doses, the type of waste added to the mixture, and there were very important (p <0.01) differences between the mixtures. At the same time, according to the correlation analysis, it was noticed that there were significant relationships between plant yield and biological properties of soils and nutrients.