Seru üretim sisteminde hat-seru dönüşümü ve çizelgeleme probleminin matematiksel modellenmesi

Abstract

Günümüz rekabet ortamında işletmeler rekabet gücünü artırmak için müşterilerin çeşitli ve kişiye özel taleplerine hızlı ve yüksek verimlilik ile yanıt vermeleri gerekmektedir. Üretim sistemlerinde verimliliği ve esnekliği artırmak amacıyla Amerikan Ford şirketi tarafından ortaya çıkan seri üretim (montaj hattı), Japonya'daki Toyota firması tarafından geliştirilen Toyota Üretim Sistemi (TÜS) ve grup teknolojisine dayalı Hücresel Üretim Sistemi (HÜS) gibi farklı üretim sistemleri geliştirilmiştir. Ancak, dinamik talepler, ürünlerin kısa yaşam döngüsü ve yüksek çeşitlilik nedeniyle; montaj hattı ve TÜS'de verimlilik düşmektedir. Sony ve Canon gibi Japon şirketleri, pazar taleplerini karşılamak için bir Japon hücresel üretim sistemi geliştirmişlerdir ve geleneksel HÜS'den ayırmak için bu üretim sistemine seru üretim sistemi adını vermişlerdir. Literatürde Seru üretim sistemi ile ilgili az sayıda çalışma yapılmıştır. Özellikle Türkçe literatürde, Seru üretim sistemlerini inceleyen az sayıda çalışmaya rastlanmıştır. Bu yönüyle çalışmanın literatürdeki bu boşluğu doldurması hedeflenmektedir. Bu tez çalışmasında Seru üretim sistemi ele alınarak bu konuda kapsamlı literatür taramasının yanı sıra montaj hattının Seru üretim sistemine dönüştürme (hat-Seru dönüşümü) ve siparişlerin toplam gecikmelerini minimize eden çizelgeleme problemleri aynı anda matematiksel bir model olarak önerilmiştir. Modelin çözümü için GAMS paket programı kullanılmıştır ve sonuçlar analiz edilmiştir.

In today's competitive environment, businesses need to respond quickly and with high efficiency to customers' diverse and personal demands to increase their competitiveness. In order to increase efficiency and flexibility in production systems, different production systems such as mass production (assembly line) asserted by the American Ford company, Toyota Production System (TPS) developed by Toyota in Japan and cellular manufacturing system (CM) based on group technology (GT) have been developed. However, productivity is dropped in the assembly line and Toyota production system due to dynamic demands, products' short life cycle, and high diversity. Japanese companies such as Sony and Canon have developed a Japanese cellular manufacturing system to meet market demands and to distinguish it from the traditional CM, they have called this production system as Seru production system. There have been few studies in the literature on the Seru production system. Especially in the Turkish literature, few studies considered Seru production systems. With this aspect, this study is aimed to fill this gap in the literature. In this study, a comprehensive literature review has been conducted. In addition, a mathematical model is proposed for the conversion of the assembly line to the Seru production system (line-Seru conversion) and scheduling problems that minimize total tardiness. GAMS mathematical modeling IDE is used to solve the model and the results are analyzed.