Tarım sektörünün yönetiminde kapasitenin geliştirilmesi: Samsun örneği

Abstract

Çalışmanın amacı, Türkiye'de 2000'lerde en üst düzeye çıkan neo-liberal yeniden yapılanma çalışmalarının tarım sektörünün yönetimine olan etkilerini analiz etmek, tarım sektörünün yönetiminde yaşanan değişimi ortaya koymak ve Samsun örneğinde tarım sektörü yönetiminin kapasitesinin geliştirilebilmesi için politika önerileri belirlemektir. Araştırmada tarım politikalarında ve yönetiminde yaşanan değişim eleştirel sosyal bilim yaklaşımı esas alınarak analiz edilmiş, ardından derinlemesine mülakat tekniğiyle Samsun'da saha araştırması yapılmıştır. Saha araştırmasında örneklem seçimi amaçlı örnekleme yöntemine göre belirlenmiş ve bu kapsamda 18 kamu kurumu yöneticisi, 37 üretici örgüt başkanı ve 94 üretici olmak üzere toplam 149 kişiyle yüz yüze görüşülmüştür. Çalışma sonucunda, Samsun'da tarım sektörünün yönetim kapasitesinin düşük ila orta düzeyde olduğu tespit edilmiş ve bu durumun ortaya çıkmasında sektörün yönetiminin piyasaya bırakılmasının etkili olduğu ortaya konulmuştur. İlde sektörel düzeyde kapasitenin geliştirilebilmesi için öncelikle üreticilerin girdi, fiyat, pazarlama, danışmanlık, verimliliğin artırılması ve iklim koşullarıyla mücadele konularında beklentilerinin karşılanması, örgütlerin kuruluş amaçlarına ulaşması için kamu kurumlarının yönetsel, üretici örgütlerinin ise hem yönetsel hem de kaynak kapasiteleri geliştirilmesi ve aktörler arası ilişkilerin kurumsallaşması için İl Tarımsal Kalkınma Kurulu'nun kurulması gerektiği belirlenmiştir.

This study aims to analyze the effects of the neoliberal restructuring that reached the highest level in the 2000s in Turkey on the agricultural sector administration, to reveal changes in the administration of the agricultural sector, and to determine the policy to improve the capacity of the agricultural sector administration, in the case of Samsun. In the research, the change in agricultural policies and administration was analyzed based on the critical social science approach, and then a field study was conducted in Samsun with an in-depth interview technique. In the field research, the sample selection was determined according to the purposeful sampling method, and in this context, a total of 149 people were interviewed face-to-face, including 18 public institution administrators, 37 producer organization chairmen, and 94 producers. As a result of the study, it has been determined that the administrative capacity of the agricultural sector in Samsun is low to medium, and it has been revealed that leaving the administration of the sector to the market is influential in the emergence of this situation. It has been determined that in order to develop the sectoral capacity in the province, first of all, the expectations of the producers in terms of the input, price, marketing, consultancy, productivity, and combating climate conditions must be met, to achieve organizations their founding goals, administrative capacities of public institutions and both administrative and resource capacities of producer organizations must be developed, and to institutionalize relations between actors the Provincial Agricultural Development Board should be established.