Bireylerin duygu durum, içedönük - dışadönük kişilik özelliği ve müzik tercihleri arasındaki ilişkiler

Abstract

Mevcut araştırma, 2017-2018 yılları arasında yürütülmüş bir çalışmanın genişletilmiş ikinci versiyonudur. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de çeşitli üniversitelerde öğrenim gören genç yetişkinlik dönemindeki bireylerin (N = 1457) anlık duygu duruma ve içedönük (n = 247) – dışadönük (n = 282) kişilik özelliklerine göre günlük müzik dinleme eğilimlerini ve ortaya çıkan duygusal tepkileri belirli değişkenlere göre değerlendirmektir. Katılımcıların 794’ü (%54.5) kadın, 663’ü (%45.5) erkek ve yaş ortalaması 22.33 (SS = 2.54, ranj = 17-35) olarak saptanmıştır. Çalışma online olarak yürütülmüştür. Duygu durum, müzik ve duygu ilişkisi üzerine doğal eğilim ve tepkilerin tespit edilmesi amaçlandığı için katılımcılardan uygulamayı akıllı telefonlarıyla günlük yaşamlarında özellikle müzik dinleme ihtiyacı hissettikleri bir anda yapmaları istenmiştir. Çalışmadaki müzik sınıflandırmaları Rentfrow, Goldberg ve Levitin tarafından geliştirilen MUSIC modeline göre belirlenmiştir. Cinsiyet değişkeni açısından bakıldığında kadınların erkeklere göre yumuşak ve enerjik müzik kategorisini daha çok tercih ettikleri, erkeklerin ise şiddetli müzik kategorisini kadınlardan daha çok tercih ettikleri görülmüştür. Diğer yandan, erkeklerin müzik dinledikten sonra hissettikleri gerginlik duygusunun kadınlara göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. İçedönükler hem yumuşak hem enerjik müziği dışadönüklere göre daha az tercih ederken, şiddetli müzik kategorisini daha çok tercih etmişlerdir. Dışadönüklük düzeyi yüksek bireyler içedönüklere göre enerjik ve konvansiyonel türlere daha fazla yönelmiştir. Müzik dinlemeden önceki olumlu ve olumsuz duygu durumlarına bağlı olarak tercih edilen müzik kategorileri karşılaştırıldığında, çok yönlü müzik kategorisini tercih edenlerin olumlu duygu puanlarının yumuşak ve gösterişsiz kategorisini tercih edenlerin puanlarından daha yüksek olduğu görülmüştür. Elde edilen tüm bulgular duygu durumun içedönüklerde ve dışadönüklerde müzik tercihleri üzerinde belirleyici faktörlerden biri olduğunu göstermiş, veriler müzik psikolojisi alan yazın çerçevesinde tartışılmıştır.

The present study is the second extended version of a previous study conducted between 2017 and 2018. The present study aimed to assess the daily music-listening habits and subsequent emotional reactions of young adults (N = 1457) studying at various universities in Turkey according to their immediate mood and introvert (n = 247) or extrovert (n = 282) personality traits according to certain variables. The study group was composed of 794 women (54.5%) and 663 men (45.5%), with a mean age of 22.33 (SD = 2.54, range = 17–35) years. The study was carried out online. To assess the natural tendencies and reactions with reference to the relationship among mood, music, and emotion, participants were asked to use their smartphones at a time when they felt the need to listen to music during their daily living. Music classifications were categorized under the MUSIC model developed by Rentfrow, Goldberg, and Levitin. As regards gender, women preferred the mellow and energetic music category more than men, and men preferred the intense music category more than women. By contrast, the sense of tension felt by men after listening to music was higher than that of women. While introverts preferred both the mellow and energetic music less than extroverts, they preferred the intense music category more. Extroverts are more oriented toward energetic and conventional types than introverts. When the music categories preferred depending on their positive and negative moods before listening to music were compared, the positive emotion scores of those who preferred sophisticated music were higher than those who preferred mellow and unpretentious ones. All findings indicate that mood was one of the determining factors of music preferences of introverts and extroverts, and data discussed were within the framework of music psychology literature. Keywords: Mood, music, emotions, introverts, extroverts