II. Abdülhamid’in ülke yönetiminde yeni bakış açısı: Avrathisarı kazası örneğinde ihtiyaçlar ve kaynakların tespiti

Abstract

Bu çalışmanın amacı Sultan II. Abdülhamid’in uyguladığı politikaların altyapısını, Avrathisarı Kazası örneğinden tespit etmektir. Sultan Abdülhamid, amcası Abdülaziz ve ağabeyi Murad’ın tahtan indirilmelerinden kısa süre sonra padişah olmuştur. Saltanata giden süreçte kendisine bu yolu açanların şartlarına evet demesine rağmen, iktidara geldiğinde kendi politikalarını hayata geçirmeye çalışmıştır. Tanzimat reformlarının aksine Babıali’yi değil Saray’ı yönetim merkezine taşımıştır. Yönetim merkezinin Tanzimat öncesi gibi saraya kaydırılması ve kendi bürokratik kadrolarını oluşturması Sultan II. Abdülhamid’in müstebit, devrinin de istibdat dönemini olarak anılmasına yol açmıştır. Oysa Sultan’ın ilk talimatlarından birisi, Yıldız’dan idare edeceği ülkenin ihtiyaçlarını ve imkânlarını tespit etmektir. Taşradan gelen yazılarda vilayet, sancak ve kaza bazında ihtiyaçlar belirtildiği gibi, ihtiyaçları finanse edecek veya Sultan’ın eli kolu olabilecek halkın ileri gelenleri de listelenmiştir. Yine bu minvalde Abdülhamid’in üzerinde önemle durduğu ülke nüfusu da Sultan’ın bilgi talep ettiği öncelikli alanlardan birisidir. Çalışmada, Sultan II. Abdülhamid’in Osmanlı vilayetlerinden talep ettiği ve yönetimi esnasında üreteceği politikaların altyapısını oluşturan envanterler, Osmanlı Arşiv belgelerine dayalı olarak tahlil edilmiştir.

The aim of this study is to determine the spectrum of the policies implemented by Sultan Abdulhamid II from the example of the Avrathisarı (Kilkis) Kaza. Sultan Abulhamid II became a sultan in a short time after his uncle Abdulaziz and his brother Murad were dethroned. In the process leading to the sultanate, he approved the policies of his companions who supported his way to the throne. However, when he came to power, he tried to implement his own policies and, contrary to the reforms of the Tanzimat, he moved to the Yildiz Palace the center of administration, not the Porte. The fact that the administrative center was shifted to the palace as before the Tanzimat and formed its own bureaucratic staff caused Sultan Abdulhamid to be referred to as the tyrant and his era as the period of tyranny. From Yıldız Palace he managed the necessities and possibilities of the country. In the documents from the provinces are listed their needs, also sanjaks and accidents are stated. In these documents are listed the notables who can finance the needs or who can be the Sultan's companions. Abdulhamid II also insisted on census and made it a priority. In this paper we analyzed this information using the documents obtained from the Ottoman Archive.