Baraj deformasyonları ve Al Kut Barajı (Irak) örneği

Abstract

Deformasyon ölçümleri, yoğun nüfuslu yerleşim alanlarında en önemli mühendislik etütfaaliyetlerinden biridir. Mühendislik yapıları, tektonik hareketler, heyelanlar ve yeraltı suyuseviyesi gibi faktörler nedeniyle ya da ana kayadaki sıcaklık, yaşlanma ve dış etkenlerledeformasyona uğrarlar. Deformasyonların ölçümleri ve analizi, doğru araştırma ekipmanı vedoğru analiz yöntemlerinin kullanılmasını gerektirir. Hassas konumlandırmaya izin veren ve 24saat yarı otomatik veri işleme sağlayan Küresel Navigasyon Uydu Sistemi (GNSS) araçları,deformasyon uygulamalarının izlenmesinde, yerkabuğunun yer değiştirmesinin hesaplanmasındayaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, baraj deformasyonlarının sebepleri, deformasyontürleri ve deformasyon izlemede GNSS araçlarının kullanımı araştırılmıştır. Ayrıca barajderformasyonları Irak’ta yer alan Al Kut Barajı örneğinde incelenmiştir. 2017 yılında yapılan ilkgözlem ile 2019 yılında yapılan son gözlem arasındaki düşey fark 0.00683 m, mesafe farkı iseyatayda 0.0179 m olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre, hem yatay düzlemde hem de düşeydüzlemde eşit olmayan farklılıklar gözlenmiştir.

Distortion measurements are one of the most important engineering survey activities in densely populated residential areas. The engineering structures are submitted to deformation due to the various factors such as tectonic movements, landslides and groundwater level, or due to the temperature, aging and external factors. As a results of the deformation measurements are directly related to the integrity of engineering structures and human life. avoiding misinterpretation of the displacements, a suitable distortion monitoring network must be established, and the data received from the distortion monitoring network should be carefully evaluated. Distortion measurements and analysis require the correct research equipment and correct analysis methods. GNSS instruments, which enable extremely accurate positioning and provide 24-hour semi-automatic data processing, are widely used in monitoring deformation applications and calculating the displacement of the Earth's crust. In this study, the factors efecting dam deformations, the types of deformations and the use of GNSS tools in deformation monitoring were investigated detailed. In addition, dam deformations were examined in case of Al Kut Dam in Iraq. The vertical difference between the first observation made in 2017 and the last observation made in 2019 was 0.00683 m, and the distance difference was 0.0179 m horizontally.According to these results, unequal differences were observed in both the horizontal and vertical planes.