Prostat kanserlilerde hormonal tedavi ile görülen metabolik sendromun tanımlanması / Gürcan Kitirci; Danışman Recep Büyükalpelli

Abstract

Amaç: Bu çalışmada prostat kanserlilerde hormonal tedavi ile oluşan metabolik sendrom ve diyabetes mellitus ile kardiyuvasküler hastalık risklerine etkilerinin tanımlanması amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya yaş ortalaması 70,3 yıl olan, hormonal tedavi alan 30 prostat kanserli hasta ile yapıldı. Hastaların hormonal tedaviye başlamadan önce , tedavinin 6. ve 12. aylarında fizik incelemeleri ve laboratuar tetkikleri yapıldı. fizik incelemede hastaların nabız sayısı, sistolik ve diyastolik kan basınçları , boy, kilo , vücut kitle indeksleri , bel kalça çevreleri , bel/kalça oranları ve deri kıvrım kalınlıkları ölçüldü. Takiben açlık serum glikoz ve insülini, serum trigliserid , total kolestrol, düşük ve yüksek dansiteli lipoproteinler ,lipoprotein A, hemoglobin , kreatin , total testosteron ve LH seviyeleri ölçüldü. Takiben hastalara oral glukoz tolerans testi yapıldı.Bulgular: Sistolik ve diyastolik kan basınçları ile nabız sayısının başlangıca göre 6. ve 12. aylarda giderek arttığı, sistolik kan basıncı ile nabız sayısındaki artışların istatistiksel olarak anlamlı olduğu, diyastolik kan basıncındaki artışın ise sadece 12. ayda istatistiksel anlamlı farka ulaştığı bulundu (p<0,01). Kilo değerleri, vücut kitle indeksi , bel çevresi ve kalça çevresinin başlangıca göre giderek arttığı, kilo değeri (p<0,01) ve vücut kitle indeksindeki artışların istatistiksel olarak anlamlı olduğu ancak bel ve kalça çevresindeki artışların 12. ayda istatistiksel olarak anlamlı farka ulaştığı bulundu(p<0,05). Serum glukoz, insülin ve HOMA değerlerinin başlangıca göre 6. ve 12. aylarda giderek artış gösterdiği ve bu artışların istatistiksel olarak anlamlı olduğu gözlendi (p<0,01). Serum trigliserid ,total kolestrol ve LDL seviyelerinin başlangıca göre 6. ve12. aylarda giderek artış gösterdiği serum LDL seviyesindeki artışların istatistiksel olarak anlamlı olduğu ancak serum trigliserid ve total kolestrol seviyelerindeki artışların 12. ayda istatistiksel anlamlı farka ulaştığı bulundu (p<0,01). Serum HDL (p=1) ve lipoprotein a(p=0,14) değerlerinde ise istatistiksel olarak anlamlı değişiklikler tespit edilemedi.Sonuç: Bu çalışmada hormonal tedavi alan prostat kanserli hastalarda insülin direnci gelişmesi nedeniyle serum lipidlerinin yükselmesiyle beraber nabız sayısı ve kan basıncının yükseldiği ,özellikle bel bölgesi ve vücut ön yüzeyinde olmak üzere cilt altı yağ kalınlığının arttığı , bunun sonucunda kilo artışı ve vücut kitle indeksinde artış olduğu bulundu. Prostat kanserlilerde hormonal tedavi ile oluşan bu metabolik sendrom , kardiyovasküler hastalık ve diyabet morbiditesini arttırmaktadır. Hormonal tedavi verilenlerde bu özellikler göz önünde bulundurulmalıdır.Anahtar Kelimeler: Prostat kanseri, hormonal tedavi , metabolik sendrom , insülin direnci