Temporomandibular eklem disk deplasmanlarında yüksek çözünürlüklü ultrasonografinin tanı değeri / Erkan Gökçe; Danışman Hüseyin Akan.

Abstract

Temporomandibular eklem (TME) hastalıkları değişik etyolojilere sahip olup bu hastalıkların önemli bir grubunu disk deplasmanları teşkil etmektedir. Disk deplasmanları aynı zamanda TME'de eklem içi bozukluğunun da en sık sebebini oluşturur. Bu çalışmanın amacı eklem içi bozukluğu ve disk deplasmanı belirtileri olan hastalarda yüksek çözünürlüklü ultrasonografi (YÇUS)'nin disk deplasmanlarında duyarlılık, özgüllük, pozitif ve negatif öngörü değerleri ile tanısal doğruluğunu altın standart kabul edilen manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile karşılaştırarak saptamaktır.Temmuz 2002-Ocak 2005 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız Diş Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Anabilim Dalı tarafından bir ya da iki TME'sinde eklem içi bozukluğu ve disk deplasmanı bulguları olan, eklem içi bozukluğu ve disk deplasmanı ön tanısı ile gönderilen hastalara bölümümüzde her iki TME'lerini kapsayacak şekilde 10 Mega Hertz (MHz)'lik lineer transdüser ile dinamik YÇUS ve ardından MRG incelemesi yapıldı. Araştırmaya 92'si bayan, 29'u erkek toplam 111 hasta (222 eklem) dahil edildi. Yapılan tetkiklerinde geçirilmiş travma sonucu tek taraflı mandibula kondil kırığı ve psödoartroz geliştiği anlaşılan ve tek taraflı diskektomi operasyonu geçiren hastaların birer eklemi çalışmadan çıkarılarak toplamda 220 eklem araştırma kapsamında değerlendirildi. Hastalarımızın kronolojik yaşları 13-55 yaş arasında değişmekte olup yaş ortalamaları 27.7±10.3 idi.Dinamik olarak ağız kapalı ve açık pozisyonlarda yapılan YÇUS incelemesinde deplasman varlığı MRG ile karşılaştırıldığında 119 doğru pozitif, 59 doğru negatif, 15 yanlış pozitif, 27 yanlış negatif sonuç bulunmuştur. Bu sonuçlara göre YÇUS'nin disk deplasmanlarının tanısında duyarlılığı % 81.5, özgüllüğü % 79.7, pozitif öngörü değeri % 88.8, negatif öngörü değeri % 68.6 ve tanısal doğruluğu % 80.9 olarak saptanmıştır. YÇUS'nin redüksiyonlu disk deplasmanlarını saptamadaki duyarlılığı % 86.5, özgüllüğü % 81.67, olumlu öngörü değeri % 76.2, olumsuz öngörü değeri % 89.9, tanısal doğruluğu % 83.6 bulunmuştur. YÇUS'nin redüksiyonsuz disk deplasmanlarını saptamadaki duyarlılığı % 50.8, özgüllüğü % 96.9, olumlu öngörü değeri 85.2, olumsuz öngörü değeri % 84.9 ve tanısal doğruluğu % 85 bulunmuştur. YÇUS'nin TME hastalıklarının kullanımında artması ultrasonografi (US) uygulayıcılarının bu alanda deneyimini arttırdıkça disk deplasmanlarının saptanmasında tanısal doğruluk oranları artacaktır. Yanlış pozitif sonuçların azaltılması gereksiz tedavileri de engelleyecektir. Redüksiyon konusunda MRG'de olabilecek yanlış tanılar dinamik ve tekrarlanabilir olması nedeniyle YÇUS ile giderilebilecektir. Sonuç olarak, yüksek tanısal doğruluk ve düşük yanlış pozitif sonuç elde edilmesi, ucuz kolay, uygulanabilir ve tekrarlanabilir olması nedeniyle YÇUS, TME disk deplasmanlarında tarama ve tanı koymada ilk yöntem olarak kullanılabilir.