Şizo-obsesif bozukluğun klinik özellikler ve nöropsikolojik işlevler açısından şizofreni ve okb yelpazesi içindeki yeri / Zekeriya Bahçe ; Danışman Ömer Böke.

Abstract

Amaç: Şizofreni hastalarında obsesif kompulsif semptomlar ve Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) genel populasyona oranla daha fazla oranda görülmesine rağmen, bu hastaların klinik ve nöropsikolojik özellikleri iyi bilinmemektedir. Bu çalışmada şizoobsesif bozukluğun sosyodemografik özellikler, klinik özellikler yaşam kalitesi, işlevsellik ve nöropsikolojik işlevler açısından şizofreni ve OKB yelpazesi içindeki yerini ortaya koymayı amaçladık. Gereç ve Yöntemler: Çalışma Ondokuz Mayıs Üniversitesi Psikiyatri Polikliniğine başvuran, DSM IV TR tanı kriterlerine göre konulan, 17'şer hastadan oluşmuş 3 grup ile yürütülmüştür. 1. grupda şizo-obsesif bozukluk olarak değerlendirilen hastalar ardışık olarak çalışmaya dahil edilmiştir. 2. gruptaki şizofreni ve 3. grupdaki OKB hastaları yaş, cinsiyet, eğitim durumu ve hastalık süresi açısından şizo-obsesif bozukluk grubuyla eşleştirilerek seçilmiştir. Çalışmaya katılanlara sosyodemografik bilgi formu, Pozitif ve Negatif Semptom Ölçeği (PANSS), Yale-Brown Obsesif Kompulsif Ölçeği (YBOCS), İşlevselliğin Genel Değerlendirmesi Ölçeği (GAFS), Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu (WHOQOL), İz Sürme Testleri (TMT A-B), Sayı Menzili Testi (DST), Sürekli Performans Testi (CPT), Yap-Yapma Testi (GnG), Winconsin Kart Eşleme Testi (WCST), Stroop testleri uygulandı. Bulgular: Şizo-obsesif ve şizofreni hastaları arasında sosyodemografik, klinik, işlevsellik ve yaşam kalitesi açısından bir fark bulunmadı. Şizo-obsesif ve OKB hastaları arasında YBOCS skorları bakımından fark tespit edilmedi. Şizo-obsesif ve şizofreni hastalarının OKB'lilere göre WHOQOL sosyal alan alt ölçek ve GAFS puanlarının daha düşük olduğu saptandı. Şizofreni ile şizo-obsesif grupları arasında dorsolateral prefrontal korteks (DLPFK) (WCST, TMT A-B), orbitofrontal korteks (OFK) (Stroop, GnG) ve sürekli dikkat test (CPT) performansları açısından fark bulunmadı. Şizofreni grubunun DLPFK, OFK ve sürekli dikkat test performansları açısından OKB'ye göre daha zayıf performansa sahip oldukları tespit edildi. Şizoobsesif grubun ise DLPFK test performansları açısından OKB'ye göre daha zayıf performans gösterdiği, ancak OFK ve sürekli dikkat test performansları açısından aralarında fark olmadığı belirlendi. Tartışma: Şizo-obsesif bozukluğun, sosyodemografik, klinik, işlevsellik ve yaşam kalitesi açısından şizofreni ile benzer özellikler gösterdiği tespit edilmiştir. Şizo-obsesif ve şizofreni hastalarının OKB grubu ile karşılaştırılması sonucunda, şizo-obsesif hastaların OFK ve dikkat fonksiyonlarının şizofreniden farklı özellikler göstermesi şizo-obsesif bozukluğun bazı bilişsel özellikler açısından şizofreniden farklı olabileceğini göstermektedir.