Humerus diafiz kırık ve nonunionlarının tedavisinde kilitli intramedüller çivileme sonuçları / Yılmaz Şahin; Danışman Yılmaz Tomak
Özet
Tüm kırıkların %5-6’sını humerus kırıkları oluşturmaktadır ve humerus diafiz kırıklarından sonra nonunıon görülme sıklığının %0-15 arasında olduğu belirtilmiştir. Humerus diafiz kırığı ve nonunionlarında birçok cerrahi tedavi metodları kullanılmasına rağmen son yıllarda humerus kilitli intramedüller çivileme tekniği sık olarak kullanılmaya başlamıştır. Bu çalışmada ; humerusta değişik nedenlerle oluşmuş diafiz kırıkları , diafiz nonunionları ve kaçınılmaz kırık riskine sahip humerus diafiz metastazlı olguların intramedüller çivileme tekniği ile tedavi sonuçlarının klinik , radyolojik ve fonksiyonel olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Temmuz 1995- Şubat 2008 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniğinde 31 i (%52.5) erkek , 28’i (%47.5) kadın olmak üzere toplam 59 olguya humerus kilitli intramedüller çivi uygulandı ve olgular 2 grupta toplandı.Birinci grupta 23’ü (%59) erkek , 16’sı (%41) kadın olmak üzere humerus diafiz kırıklı 37 (%94.8) ve kaçınılmaz kırık riskine sahip kemik metastazlı 2 (%5.2) ,toplam 39 olgu incelendi. Kaçınılmaz kırık riskine sahip kemik metastazlı 2 (%5.2) olgu , intramedüller çivileme tekniğinin fonksiyonel sonuçlarının değerlendirilmesinde katkısı olacağı düşünülerek çalışmaya dahil edildi. Kırık olgularının 21’ine (%56.7) kemik grefti ile grefonaj uygulandı. Olgularımızın 7 ‘sine (%17.9)kapalı , 32’sine (%82,1) açık kilitli intramedüller çivileme yapıldı. Son kontrollerde omuz ve dirsek fonksiyonel değerlendirme sonuçları , Hunter ve Constant-Murley skorlamasına göre yapıldı.Humerus diafiz kırıklı olguların 22’si (%59)sağ humerusta , 15’i (%41) sol humerusta idi. Otuzyedi humerus diafiz kırıklı hastanın 34’üğnün (%91,9) tedavisi kaynama ile sonuçlandı. Üç (%8,1) olguda ise kaynama elde edilemedi . ortalama kaynama süresi 16,1 (10-36) hafta idi. On (%25,6) olguda teknik hata (çivi proksimal ucunun kemik seviyesinin üstünde kalması) saptandı. Kırık seviyesine göre kaynama süreleri ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı. Son kontrollerde omuz ve dirsek fonksiyonel değerlendirme sonuçları ;Hunter skorlamasına göre 32 olguda (%82)mükemmel , 7 (%18) olguda iyi, Constant-Murley skorlamasına göre 35 (89,7) olguda çok iyi , 3 (%7,7) olguda iyi, 1 (%2,5) olguda orta olarak bulundu. Açık veya kapalı çivileme , oymalı veya oymasız teknik uygulanan kırık olgularının Constant-Murley ve Hunter skorları karşılaştırıldığında anlamlı bir farklılık saptanmadı.İkinci grupta humerus kilitli intramedüller çivi uygulanan 8’i (%40) atrofik nonunion tipinde idi. Nonunion olguların 9’u (%45) sağ , 11’i (%55) sol yerleşimli idi. Yirmi olgunun 18’inin (%90) tedavisi kaynama ile sonuçlandı. 2 (%10) olguda takiplerde nonunion görüldü. Olgularımızın hepsine açık ve antegrad olarak kilitli intramedüller çivileme uygulandı.Nonunion 3 (%15) olguda çivi proksimal ucu yüksek kaldı. Olgularda ortalama kaynama süresi 16,7 (11-25) hafta idi. Olguların hepsine kemik grefti ile grefonaj uygulandı. Nonunionlu olguların son kontrollerde omuz ve dirsek fonksiyonel değerlendirilme sonuçları ; Hunter skorlamasına göre 15(%75) olguda mükemmel , 5 (%25) olguda iyi olarak bulundu. Son kontrollerde Constant- Murley omuz ve dirsek fonksiyonel değerlendirme sonuçları; 16 (%80) olguda çok iyi , 4 (%20 olguda iyi olarak değerlendirildi. Açık çivileme ve oymalı veya oymasız teknik uygulanan nonunion olgularında Constant-Murley ve Hunter skorları krşılaştırıldığında anlamlı bir farklılık bulunmadı.Humerus diafiz kırık ve nonunionlarının tedavisinde, intramedüller çivileme rijit internal fiksasyon nedeniyle iyi kırık stabilizasyonuna olanak tanımakta , intramedüller fiksasyon nedeniyle iyi kırık stabilizasyonuna olanak tanımakta , intramedüller fiksasyon nedeniyle deformite gelişimini önlemekte , kısa ameliyat ve erken kaynama süresi sağlamaktadır. Cerrahi tekniğe sadık kalındığı sürece , humerus diafiz kırık ve nonunionlarının tedavisinde başarılı ve öncelikle tercih edilecek bir yöntemdir.ANAHTAR KELİMELER:Humerus diafiz kırığı, humerus diafiz nonunionu, humerus kilitli çivisi, intramedüller çivileme
