Ratlarda anterior ve posterior anastomotik ven oklüzyonu sonrasında oluşan venöz iskeminin tedavisinde mk-801'in etkinliğinin histopatolojik olarak araştırılması / H. İbrahim Cebeci ; Danışman Keramettin Aydın

Abstract

Serebral ve oklüzyonu klinik pratikte sık görülen bir olaydır. Venöz akımın oklüzyonundan sonra beyin ödemi ve karşı tarafa şift, serebral infarkt, intraparankimal kanama sık görülen patolojik bulgulardır. Bu patolojik olaylar serebral arteryel oklüzyonda görülen bulguların bir uzantısı gibi değildir. Bu nedenle tedavi şekilleri de arteryel oklüzyondan farklıdır. Deney hayvanlarında venöz iskemi oluşturmanın güçlüğü nedeniyle, venöz iskeminin patofizyolojisinin ve tedavi şekillerinin araştırılması yeterli düzeyde olmamıştır. Yapılan çalışmalar göstermiştir ki, serebrovenöz oklüzyondan sonra beyinde büyük alanlar şeklinde fonksiyonel ve metabolik bozulmalar görülebilir fakat geri dönüşümsüz hasar olmaz. Serebral venöz sistem içinde iyi gelişmiş kollateral sirkülasyon venöz oklüzyonun erken dönemlerinde önemli derecede kompensasyon sağlar. Eğer erken tanı konulup uygun tedavi edilirse, reversible değişiklikler içerir. Etkilenen beyin bölgesindeki hücrelerin hala fonksiyonel ve irreversibl hasarlanmamış olabileceği ve bu nedenle de düzelme potansiyeline sahip oldukları bilinmelidir. Bu çalışma Ondokuz Mayıs Üniversitesi Cerrahi Araştırma Merkezi Laboratuarında etik kurulun iznini takiben gerçekleştirildi. Çalışmada denek hayvanı olarak kullandığımız 10 adet ratın hepsine venöz iskemi modelini uyguladık. Beş hayvana ise nöroprotektif etkinliğini araştırdığımız MK-801'i intraperitoneal olarak enjekte ettik. Yedinci günün sonunda ise tüm hayvanları sakrifiye ettik. Rat beyninden elde ettiğimiz kesitlerde hipokampusun girus dentatus bölgesindeki sağlam nöron sayısını her iki grupta ayrı ayrı stereolojik sayım tekniği ile hesapladık ve sonuçları istatistiksel olarak analiz ettik. Yapmış olduğumuz çalışmada venöz iskemi sonrası kullanılan MK-801'in rat girus dentatusunda nöroprotektif etkili olduğu gözlendi. Bu sonuç bize MK-801'in klinik uygulamalarda da kullanılabileceği konusunda ümit vermektedir.