Deneysel subaraknoid kanama sonrası gelişen serebral vazospazmin önlenmesinde spermin/nitrik oksid kompleksin intrakarotid infüzyonu / Osman Fikret Sönmez.

Abstract

Subaraknoid kanama sonrası gelişen vazospazmda, damar endotelinde bulunan endotel bağımlı gevşetici faktör (EDRF)'ün azaldığı tespit edilmiştir. EDRF'nin nitrik oksit (NO) ile benzerlinden yola çıkarak, vazospazmdaazalan EDRF'nin etkisini artırmak için uzun yarı ömürlü NO donörü spermin nitrik oksit kompleks (N- (2 - Aminoethyl) -N-(2 - Hydroxy -2- nitrosohydrazino)(-1,2- ethylenediamine) (SPER/NO) tek doz olarak intrakarotid infüzyonla etkisi araştırıldı.Çalışmada tavşan deneysel subaraknoid kanama modeli kullanıldı. İlk grup kontrol olmak üzere dört grup oluşturuldu. 2., 3., 4., grup deneklerde sisterna magnaya 0.7 ml/kg. femoral yolla alınan non-heparinize arteriyel kan verilerek subaraknoid kanama (SAK) oluşturuldu. SAK'dan 48.saat sonra ikinci grup deneklerin femoral ve karotid basınçları ölçüldü. Plasebo ve Sper/NO tedavisi yapılan deneklerde, infüzyon sonrası femoral ve karotid basınçları ölçüldü. Denekler baziler arter lümen alanının ölçümü için 24. saat sonra perfüzyon-fiksasyon yapıldı. Bazıler arter lümen alanının ölçümü için stereolojik görüntü analiz metodu kullanıldı. Sper/NO tedavisinin damar duvarına morfolojik etkisi de incelendi. Gruplara ait bulgular, Kruskal-Wallis valyans analiz metoduna göre karşılaştırıldı.Gruplar arasında anlamlı fark gözlenmesi üzerine Mann-Whitnet U testi ile gruplar arasında ikili karşılaştırmalar yapıldı. p[0.05 anlamlı olarak değerlendirildi. Kontrol grubu ile SAK grubunun damar lümen alanları arasındaki fark % 51 civarındadır (Normal grup: 258536(+13340,-13340)umª - SAK grubu: 133035(+13120 ,-13120 )umª. SAK sonrası sper/NO ile tedavi edilen deneklerin baziler arter alanları 199883(+6505,-6505)umª olarak ölçüldü. Sonuçta Sper/NO ile vazospazm tedavisinin % 40 civarında etkin olduğu belirlendi. Uzun yarılanma ömrü sebebiyle intrakarotid Sper/NO'nun sistematik komplikasyonu hipotansiyonun değerlendirilmesi içinfemoral arter basınçları ölçüldü. Sper/NO ile normal deneklerin sistemik kan basıncı arasında % 16 azalma tespit edildi. (Normal grup: 96.67(+7.53,-7.53)mmHg-Sper/NOgrubu: 80.83(+3.76,-3.76)mmHg. Sper/NO tedavisinin serebral damar direncine etkisini değerlendirmek için karotis basınçları ölçüldü. SAK grubu ile Sper/ NO grubu arasında anlamlı fark vardı (p[0.01). Bu deneyde SAK grubu deneklerin karotis basıncında % 38.9 oranında artış gözlendi (Normal grup: 60.17(+5.70,-5.70)mmHg-SAK grubu: 83.58(+5.20,-5.20)mmHg). Sper/NO ile tedavi edilen grubun karotis basıncı 50.17(+5.38,-5.38)mmHg olarak ölçüldü. Tedavinin % 47 oranında damar direncini azalttığı belirlendi. Deney sonrası sonuçlar literatür eşliğinde tartışıldı. Daha önce bu tip bir deneyde kullanılmayan Sper/NO'nun tek doz intrakarotid infüzyon ile vazospazmda oluşan serebral direnç artışı; damar duvarının tonik kasılmasına etki edebileceği ve vazospazm tedavisinde kullanılabileceği görüldü. Klinik ve cerrahi uygulama için yeni çalışmaların desteklemesi gerektiği belirlendi.