Multipl skleroz hastalarında beyin omurilik sıvısı total tau protein düzeyi ve diffüzyon ağırlıklı beyin magnetik rezonans görüntüleme ile olan ilişkisi / Murat Terzi; Danışman Musa K. Onar.
Özet
Tau proteini aksonların mikrotübül yapısında bulunur ve santral sinir sisteminin dejeneratif hastalıklarında BOS' a salınır.Bu nedenle BOS tau düzeyinin bazı hastalıkların tanısı ve aksonal hasarın şiddetinin belirlenmesinde bir belirteç olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.Bu çalışmada MS, hastalarının BOS tau protein konsantrasyonundaki artışın, SSS ' deki lezyonların yapısal özellikleri ile olan ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya Mc Donald's kriterlerine göre MS tanısı alan 45 hasta alındı.Primer SSS lezyonuna ait bulgu ve belirtisi olamayan yaş ve cinsiyet olarak hasta grubuyla uyumlu 38 kişilik kontrol grubu oluşturuldu.Hasta grubu BOS total tau protein miktarı bakımından kontrollerle karşılaştırıldı.BOS total tau protein miktarı Innogenetıcs Innotest H Tau Antijen kiti ile sandviç yöntemine dayanan ELISA yöntemi kullanılarak pg/ml cinsinden ölçüldü.Tüm hastalara difüzyon MRG yapıldı.Kranial MR incelemede PD-T2 sagittal, T2 flair transvers, diffüzyon ağırlıklı MRG ve ADC haritası, T1 transvers, postkontrast T1 transvers görüntülemelerdeki lezyon sayısı, tüm sekanslarda görülme oranları, kontrastlanma özellikleri değerlendirildi.Diffüzyon ağırlıklı MRG ve ADC haritasında lezyonların görünüm özellikleri belirlendi ve bunların BOS total tau konsantrasyonu ile korelasyonu yapıldı.Çalışma sonunda elde edilen veriler "SPSS for Windows 10.0"istatistik programına aktarılarak analiz edildi.Hastaların hastalık süreleri bir yıl ile 20 yıl arasında değişkenlik göstermekte olup ortalama hastalık süresi 5.16±4.45 yıldı.Hastaların 30'u RRMS, 9'u SPMS, 6'sı PPMS'ydi.Hastaların 14'ü atak dönemindeydi.Kranial MRG'deki ortalama toplam lezyon sayısı 17.07 ± 7.94, periventriküler beyaz cevher ortalama lezyon sayısı 10.07± 4.43, hipointens lezyon sayısı 11.53 ± 6.34, akut lezyon sayısı 0.73 ± 1.62'ydi.Klinik formlar arasında ortalama lezyon sayısı PPMS'de daha az olmakla birlikte gruplar arasındaki bu farklılık istatistiksel olarak anlamlı değildi (p]0.05).T1 hipointens lezyonların ortalama ADC değeri 1.118 ± 0.15x10-3 mm2/sn,T1 izointens lezyonların ise 0.985 ± 0.15x10-3 mm2/sn olarak hesaplandı.Akut lezyonlardan ölçülen ortalama ADC değeri 1.062 ± 0.15x10-3 mm2/sn, normal görünümlü beyaz cevherden ölçülen ortalama ADC değeri ise 0.801 ± 0.15x10-3 mm2/sn'ydi.Hasta grubunda ortalama BOS total tau protein düzeyi 238.66 ± 237.44 pg/ml, kontrol grubunda 93.65 ±82.14 pg/ml'ydi.Her üç klinik formdaki ortalama BOS total tau protein miktarı kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı oranda yükseklik gösteriyordu (p[0.05).Bununla birlikte klinik formlar arasındaki ortalama BOS total tau protein miktarı farklılığı istatistiksel olarak anlamlı değildi (p]0.05).BOS total tau protein düzeyi ile hastalık süresi arasında olumlu yönde, güçlü, istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyon vardı (p[0.001).Hastaların kranial MRG' lerindeki toplam lezyon sayısı periventriküler lezyon sayısı, toplam hipointens lezyon sayısı, akut lezyon sayısı, T1 hipointens lezyon ortalama ADC değeri ve akut lezyon ortalama ADC değeri ile BOS total tau protein düzeyleri arasında olumlu yönde, orta derecede, istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyon vardı (p[0.05).Çalışmamız MS hastalarının BOS tau proteini miktarıyla kranial DA-MRG görüntülemesi arasındaki ilişkiyi inceleyen literatürdeki ilk çalışmadır.T1 hipointens lezyonlar ve akut lezyonlardaki ortalama ADC değerleri ile BOS total tau protein düzeyi arasında anlamlı bir korelasyonun görülmüş olması,BOS tatola tau proteinin SSS'deki destrüktif tabloyu yansıtabilen bir belirleyici olarak kullanılabileceği düşüncesini desteklemektedir.Yüksek BOS tau düzeyleri aksonal hasarın erkenden gösterilebilmesi için kullanılabilecek bir markır olabilir ve bu markır akson koruyucu tedavilerin etkinliğinin izlenmesinde kullanılabilir.
