Hızlandırılmış disk difüzyon antibiyotik duyarlılık testi ile, standart disk difüzyon antibiyotik duyarlılık testinin karşılaştırılması / Şehnaz Şener ; Danışman İ. Çağatay Acuner

Abstract

Bakterilere uygulanan antibiyotik duyarlılık testleri, klinik mikrobiyoloji laboratuarının, en önemli işleri arasındadır. Disk difüzyon, sıvı dilüsyon ve agar dilüsyon testleri klasik ya da geleneksel yöntemler olarak tanımlayabileceğimiz duyarlılık test yöntemleridir. Bunlara ek olarak difüzyon yönteminin farklı bir uygulaması olan E-test de modifiye bir klasik duyarlılık test yöntemi olarak kabul edilebilir. Bu yöntemlerin tümü en az 18 saat inkübasyon gerektirmekte ve pratik uygulamada ortaya çıkan şekliyle bir gün sonra sonuç verilmesine neden olmaktadır. Bu durum antibiyotik duyarlılık test sonuçlarının aciliyet kazandığı, hayatı tehdit eden ciddi infeksiyonlarda, tedavi başarısını olumsuz yönde etkilemektedir. Günümüzde kullanılan otomatize sistemlerle, antibiyotik duyarlılık test sonuçları, daha kısa sürede (4-8 saat) verilebilmektedir. Bununla birlikte, otomatize sistemlerle, geleneksel yöntemler arasında, her bir test için, belirli bir maliyet farkı vardır.Bütün bu nedenler, araştırmacıları, geleneksel yöntemleri modifiye ederek, daha hızlı, aynı zamanda kolay uygulanabilir ve ucuz, birtakım antibiyotik duyarlılık test yöntemleri geliştirmeye yöneltmiş ve bugüne dek çeşitli yöntemler tanımlanmıştır. Bu amaçla, antibiyotik varlığında bakteri üremesini besiyerinde renk değişimi oluşturarak daha kısa sürede gösteren, oksidasyon-redüksiyon kolorimetrik indikatörleri (örn:resazurin, XTT ve MTT gibi tetrazolium tuzları) kullanılmış ve sonuçlar, standart metodlarla oldukça uyumlu bulunmuştur. Bu umut verici alternatif kolorimetrik metodlar, bir çok gram pozitif ve gram negatif bakteride M. Tuberculosis'de Aspergillus türleri ve mayalarda ilaç direncinin belirlenmesinde hızlı yöntemler olarak tasarlanmıştır. Bu çalışmada, Kirby-Bauer disk difüzyon antibiyotik duyarlılık testinde kullanılan besiyeri ortamına eklenen, bir oksidasyon-redüksiyon kolorimetrik indikatörü olan, resazurin aracılığı ile, antibiyotik duyarlılığının, 6-8 saat gibi kısa bir inkübasyon süresi sonunda saptanmasına olanak sağlayan 'kolorimetrik hızlandırılmış disk difüzyon' yönteminin geliştirilmesi ve standart disk difüzyon antibiyotik duyarlılık testiyle uyum ve zaman açısından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hastanesi, Bakteriyoloji Subdisiplin Laboratuvarı'nda, çeşitli klinik örneklerden izole edilen 100 Escherichia coli (E.coli) kökeninin (n: 100) yeni geliştirilen 'hızlandırılmış kolorimetrik disk difüzyon' ve 'standart disk difüzyon' yöntemleri ile, çeşitli antibiyotiklere duyarlılıkları çalışılmış ve sonuçlar karşılaştırılmıştır. Kategorik uyum, çok büyük uyumsuzluk, büyük uyumsuzluk ve kümük uyumsuzluk antimikrobiyal duyarlılık test sistemleri için FDA'in Class II special controls guidance dokümanında önerilen, performans değerlendirme kriterleri derlemesinde verilen tanımlamalar kullanılarak hesaplanmıştır. Hızlandırılmış kolorimetrik disk difüzyon antibiyotik duyarlılık testi ile, çok büyük hata ve büyük hata saptanmamıştır. Küçük hata % 10, kategorik uyum %90'dır. Genel olarak hızlandırılmış disk difüzyon yöntemi tüm test günlerinde tekrarlanabilirdir ve sonuç zamanı ortalama 6-8 saattir. Sonuç olarak, hızlandırılmış kolorimetrik disk difüzyon yöntemi ile, E. Coli kökenlerinin antibiyotiklere duyarlılık durumları 6-8 saat gibi kısa bir sürede saptanabilmekte, disk difüzyon yöntemi gibi yaygın olarak kullanılan ve güvenilir olarak kabul edilen bir yöntemle büyük oranda uyum göstermektedir. Bu, acil ve doğru antibiyotik seçiminin gerektiği durumlarda, klinisyene önemli yararlar sağlayabilecek bir avantajdır. Bilindiği kadarıyla, bu çalışma resazurin kullanılarak geliştirilen, ilk hızlı, kolorimetrik disk difüzyon metodudur.