Ovulasyon indüksiyonunda over cevabını belirlemede inhibin B'nin yeri / Elif Turhan; Danışman Arif Kökçü.
Özet
A)ÇALIŞMANIN AMACI : Çalışma klomifen sitrat (CC) tedavisinde dirençli gonadotropinlerle low-dose step up yöntemiyle ovulasyon indüksiyonu uygulanan infertil polikistik over sendromlu (PCOS) olgularda , siklusun prognozunu , ovaryen rezervi ve gonadotropinlere cevabı belirlemede ,siklusun 3. gün inhibin B düzeyinin yararlı bir parametre olup olmadığını araştırmak amacıyla yapıldı. Bu çalışma , Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Kliniği 'nde 2000 yılıOcak ve Ekim ayları arasında yapılmış klinik prospektif bir çalışmadır. B) UYGULANAN YÖNTEMLER : Anovulatuar, infertil ve CCtedavisine dirençli 25 PCOS'lu hastaya 30 siklus low-dose step up yöntemiyle rekombinant gonadotropinler kullanılarak ovulasyon indüksiyonu yapıldı . Tedaviye sontan ya da progesteron ile başlatılmış adet kanamasının 3.günü inhibin B , folikül stimulating hormon (FSH) ,luteinizan hormon (LH) , estradiol (E2),total /serbest testesteron ve prolaktin için kan alındıktan ve folikülometride folikül kisti olmadığı saptandıktan sonra başlandı. Başlangıç FSH dozu 1 ampul/gün (75 IU/gün )olup aynı dozda 7 gün tedaviye devam edildi. Yedi gün sonra yapılan ultrasonografi (USG)'de 10 mm'den büyük folikül yoksa veE2 [100 pg/ml ise doz yarım ampul artırıldı ve 7 gün daha bu dozda tedaviye devam edildi. Aksi halde tedaviye aynı dozda devam edilip hastalar 1-3 günde bir USG ile değerlendirildi. Folikül 18 mm büyüklüğe ulaşınca ve folikül başına E2 düzeyi ]200 pg/ml olunca 10.000 IUhCG i.m. yapıldı . hCG yapıldıktan 7 gün sonra ovulasyon olup olmadığını belirlemek üzere progesteron düzeylerine bakıldı ve USG ile ovulasyon olup olmadığı belirlendi . Ayrıca siklusun 10.günü ,hCG ile tetikleme yapıldığı gün inhibin B ve E2 için ve midluteal dönemde inhibin B ve progesteron için kan alındı . Tüm veriler SSPSprogramı ile bilgisayaarda değerlendirildi . İstatistiksel değerlendirmelerde Student t, regresyon analizi , X² testi ile sensitivite ve spesifisite testleri kullanıldı . C) ÇALIŞMANIN BULGULARI : · Otuz siklustan 16'sında ovulasyon oldu (%53). Bu sikluslardan 19'u monofoliküler gelişim gösterdi (%63). Dört siklusta foliküler gelişim olmadı (%13) .Kalan 7 siklustan 6'sında 2 adet ,1'inde ise 3 adet folikül gelişimi izlendi. İki siklusta gebelik elde edildi (%6.6) . Hiç hiperstimülasyon sendromu gelişmedi . ·Üçüncü gün inhibin B düzeyleri ile 3. gün FSH düzeyleri arasında anlamlı bir negatif ilişki bulundu (p[0.05).Ayruca 3. gün inhibin B tedavisi süresince kullanılan rekombinant FSH ampul sayısı arasında ve midluteal progesteron düzeyleri arasında da anlamlı birer ilişki vardır (p[0.05). · Üçüncü gün FSH düzeyleri ile 3. gün E2, midluteal progesteron düzeyleri tedavide kullanılan toplam FSH ampul sayısı ve tedavi süresi arasında anlamlı bir ilişki bulunamadı (p]0.05).·Üçüncü gün E2 düzeyleri ile midluteal progesteron düzeyi, tedavide kullanılan FFSH ampul sayısı ve tedavi süresi arasında anlamlı bir ilişki bulunamadı (p]0.05).·Üçüncü gün inhibin B cut off değeri olarak 50 pg / ml alındığında bu değerin üstündeki grupta %91.7 ovulasyontespit edilirken bu değerin altındaki grupta ovulasyon oranı %27.8 idi. Bu iki grupta ovulasyon oranları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık mevcuttu (x²=9.38,p[0.01). D)SONUÇ : CC tedavisinde dirençli gonadotropin ile low-dose step up ovulasyon indüksiyonu tedavisi yapılan infertil PCOS'lu olgularda serım 3. gün inhibin B düzeyi gonadotropinlere duyarlılığı saptamada , tedaviye yanıtı ve over rezervini değerlendirmede önemli bir parametre olabileceği sonucuna varıldı .
