Hemodiyaliz hastalarında yaşam kalitesinin değerlendirilmesi / Vehbi Erçolak; Danışman Nurol Arık.

Abstract

Kronik böbrek hastalığı, hastaların yaşamında ciddi zorluklara neden olur. Hemodiyaliz, halen en yaygın renal replasman tedavi tipidir. Bu hastalarda hem hastalığın meydana getirdiği semptomlar nedeniyle hem de bir hemodiyaliz merkezine bağımlılığı nedeniyle yaşam kalitelerinde belirgin değişiklilikler olmaktadır. Son dönem böbrek yetmezliği hastalarında yaşam kalitesi ile morbidite ve mortalite arasında oldukça yakın bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Bu yüzden, yaşam kalitesi hemodiyaliz hastalarında tedavi periyodu esnasında dikkate alınmalıdır.Bu çalışmanın temel amaçları, hemodiyaliz hastaların yaşam kalitesini değerlendirmek ve çeşitli kalite ölçüleri ile sosyodemografik ve klinik özellikler arasındaki ilişkiyi göstermektedir. Samsun’da 5 hemodiyaliz merkezinde 169’u erkek, 159’u kadın 328 hemodiyaliz hastası bu çalışmaya dâhil edildi. Hastaların ortalama yaşı 53,6±15.09 ve diyalize giriş süreleri 50,7±43.86 aydı. Hastaya, bazı demografik bilgiler, son bir yılda hastaneye yatış hızı ve ilaç tedavisine uyumu sorgulayan 17 soruluk anket ve WHOQOL anketini uygulandı. Yaşam kalitesi skorları ile yaş, cinsiyet, eğitim seviyesi, medeni durum, diyabet varlığı, komorbid durum, düzenli gelir varlığı, vasküler yol tipi, son bir yıl içinde hastaneye başvurmak, analjezik kullanımı, albümin düzeyi ve kullandığı ilaç sayısı arasında anlamlı ilişki mevcuttu. Yaşam kalitesi skorları ile yaş ve ilaç alımı arasında negatif bir ilişki not edildi. Ancak albümin düzeyi ile pozitif bir ilişki gözlendi. Diyaliz yeterlik ölçüleri (Kt/V), hemoglobin seviyesi, diyaliz süresi ile anlamlı bir ilişki yoktu. Yaşam süresinin uzatılması, şüphesiz hastalıkların tedavisinde temel hedeftir. Ancak yaşan kalitesi de göz önüne alınırsa, bu hedef daha anlamlı hale gelir. Bu nedenle yaşam kalitesinin periyodik olarak tayin edilmesi ve tıbbi tedavinin yaşam kalite ölçümlerini geliştirecek biçimde düzenlenmesi, hasta, yönteminin kritik parçaları olmalıdır.