Hemodiyaliz ve periton diyalizi uygulanan hastalarda ateroskleroz ve aterosklerotik risk faktörlerinin karşılaştırılması / Demet Dolu; Danışman Kuddusi Cengiz.

Abstract

Kardiyovasküler hastalıklar böbrek yetmezlikli hastalarda önemli morbidite ve mortalite nedenidir.Kronik böbrek yetmezlikli hastalarda çeşitli faktörlerin etkisi ile ateroskleroza belirgin yatkınlık söz konusudur.Çalışmamızda hemodiyaliz veya sürekli ayaktan periton diyalizi (SAPD) uygulanan son dönem böbrek yetmezlikli (SDBY) vakalarda karotid aterosklerozunu ve bazı aterosklerotik risk faktörlerini karşılaştırmayı amaçladık.Çalışmamıza 33 hemodiyaliz, 32 SAPD uygulanan hasta ve 33 kontrol grubu olmak üzere toplam 98 vaka alındı.Vakalar arasında yaş, cinsiyet, diyaliz süreleri, sigara kullanımı, vücut kitle indeksi (VKİ), diyabet ve hipertansiyon varlığı açısından farklılık yoktu (p]0.05).Çalışmaya alınan vakaların tamamının ; serum trigliserid, total kolesterol ,HDL (High - Density Lipoprotein), LDL (Low Density Lipoprotein), lipoprotein(a) [Lp(a)], apolipoprotein A-I (Apo A-I), Apo B, Apo E, albumin, CRP, fibrinojen, intakt parathormon (İPTH) ve ferritin seviyeleri ölçüldü.B- mode ultrasonografi ile vakaların tamamının karotid intima media kalınlığı (İMK) ve plak sayısı değerlendirildi.Diyaliz uygulanan grupta kontrol grubuna göre ; serum trigliserid, total kolesterol, LDL, Apo B, CRP, fibrinojen ,ferritin ve Lp(a) düzeyi belirgin şekilde artmışken (p[0.001), serum HDL, Apo A-I, Apo E ve albumin düzeyi ise belirgin şekilde azalmıştı (p[0.001).Hemodiyaliz ve SAPD uygulanan grup arasında Lp(a) dışında (p[0.05), diğer lipid parametreleri ve iPHT seviyeleri açısından anlamlı farklılık saptanmadı (p]0.05).Diyaliz uygulanan grupta kontrol grubuna göre; İMK ve plak sayısı da anlamlı artış saptanırken (p[0.05), hemodiyaliz ve SAPD uygulanan grup arasında İMK ve plak sayıları arasında anlamlı farklılık bulunmadı (p]0.05).Plak sayısı ise ; serum CRP düzeyi ile pozitif (r2=0.33, p[0.01), serum Apo A-I ve albumin düzeyi ile negatif korele [ (r2=-0.26, p[0.05) , (r2=-0,25,p[0.05)].Sonuç olarak; diyaliz merkezleri hem hemodiyaliz hem de SAPD içeren entegre bir program kurmalıdır.Ateroskleroz açısından her iki metodun birbirine üstünlüğü olmamakla beraber; üremik hastaların tedavi ve rehabilitasyonunda kullanılan iki farklı yöntemdir.