Kronik böbrek yetmezliğinde tiroid fonksiyonları ve hemodiyaliz / Mehmet Çengel

Abstract

Çalışmada 19 tanesi kronik hemodiyaliz programında , 19 tanesi konservatif tedavi gören toplam 38 üremili hastada ve 20 sağlıklı kişide troid fonksiyonlarını araştırmak amacıyla ; serum total T3 ( TT3) ,total T4(TT4) , serbest T3 (fT3) ve troid stimülan hormon (TSH) düzeyleri çalışıldı.Ortalama serum TT3 düzeyi konservatif tedavi gören grupta 31,6±4,2 ng/dl , kronik hemodiyaliz grubunda 98,6±12,4 ng/dl ve kontrol grubunda 114,7±5,3 ng/dl idi. Konservatif tedavi grubunda ortalama serum TT3 düzeyleri ; hem hemodiyalizli hasta grubundan , hem de kontrol grubundan düşük olup fark istatistiksel olarak oldukça önemli (p<0,01), hemodiyalizdeki hasta grubuyla , kontrol grubu arasında fark önemsiz bulundu. (p>0,05). Ortalama serum fT3 düzeyi ; konservatif tedavi gören grupta 0,83 ±0,14 pg/ml , hemodiyaliz grubunda 2,04±0,17 pg/ml ,kontrol grubunda ise 2,37±0,08 pg/ml olup konservatif tedavi gören grupta ; gerek hemodiyaliz uygulanan gruptan , gerekse kontrol grubundan önemli derece de düşük bulundu (p<0,01), hemodiyalizli grupla , kontrol grubu arasındaki fark önemsizdi (p>0,05). fT3/TT3 olarak hesaplanan fT3 oranı; konservatif tedavi grubunda 0,028, hemodiyaliz grubunda 0,025, kontrol grubunda 0,021 olup, konservatif tedavi alan grupta , kontrol grubundan yüksekti (p<0,05), hemodiyaliz grubuyla kontrol grubu ve konservatif tedavi grubu arasındaki fark önemsizdi (p>0,05).Ortalama serum TT4 düzeyi ,konservatif tedavi grubunda 4,7±2,7µg/dl, hemodiyaliz grubunda 7,6±0,6µg/dl , kontrol grubunda 9,3±0,4µg/dl olup her iki hasta grubu değerleri kontrol grubundan düşüktü (p<0,01). Hemodiyalizli grupta ise konservatif tedavi gören gruptan yüksekti (p<0,05). Serum ortalama fT3 düzeyi ;konservatif grubunda ise 1,03±0,05 ng/dl olup, her üç grup arasında önemli bir fark yoktu (p>0,05). fT4/TT4 olarak hesaplanan fT4 oranı konservatif tedavi gören grubunda 0,27±0,02, hemodiyaliz grubunda 0,17±0,02, kontrol grubunda ise 0,11±0,02 olup , konservatif tedavi grubunda ; hem hemodiyaliz hem de kontrol grubundan yüksekti (p<0,01), hemodiyalizli grupta ise , kontrol grubuna oranla artmıştı (p<0,05).TT4/TT3 oranı olarak ifade edilen “düşük T3 sendromu “ göstergesi konservatif tedavi grubunda (169±23); hem kontrol grubundan (84±5) hem de hemodiyaliz grubundan (90±2) yüksekti (p<0,05). Hemodiyalizli hasta grubuyla kontrol grubu arasındaki fark önemsizdi(p>0,05).Ortalama serum TSH düzeyleri; konservatif tedavi grubunda 2,65 ±0,15 µg/ml, hemodiyaliz grubunda 1,82±0,20µg/ml, kontrol grubunda ise 1,54±0,20µg/ml olup gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmadı (p>0,05).Yapılan regresyon-korelasyon analizlerinde ; hemodiyalizli hastalarda glomerüler filtrasyon hızı (GFR) ile fT3 düzeyle4ri ararsında pozitif (r=0,368, p<0,10) ,TT4/TT3 oranı arasında negatif bir ilişki bulundu (r=-0,429, p<0,05). Aynı grupta hemodiyaliz süresiyle TT4 düzeyi arasında ( r= -0,686,p<0,10) ve serum albumin düzeyiyle fT3 düzeyi arasında negatif bir ilişki mevcuttu (r=-0,369 , p<0,10). Bu sonuçlar ışığında ; kronik böbrek yetmezliğinde troid böbrek fonksiyon testlerinde önemli değişmeler bulundu ve hemodiyaliz uygulamasının bu değişiklikleri, böbrek fonksiyon bozukluğunun derecesine bağlı olarak düzelttiği , hastalarda primer hipotroidizm bulunmadığı fakat gerçek hipotiroidinin de üreminin klinik tablosu içinde gizlenebileceği sonucuna vardık.