Samsun il merkezinde yaşayan yaşlıların sürekli kaygı düzeyleri ve bazı sosyoekonomik etmenleri / Melek Coşkun; Danışman Şennur Dabak.

Abstract

Son yıllarda tüm dünyada yaşlı populasyon ve beraberinde getirdiği tıbbi, sosyal ve psikolojik sorunlar artmaktadır. Bu araştırmada, 65 ve üzeri yaş grubundaki kişilerin sürekli kaygı düzeylerini belirlemek ve bazı sosyaekonomik özelliklerle ilişkisini incelemek amaçlanmıştır. 1 Nisan-31 Temmuz 1997 tarihleri arasında sağlık ocaklarına başvuran ve Samsun Büyükşehir Belediyesi Huzurevi'nde kalan 65 ve üzeri yaş grubundaki 523 kişiye uygulanan anketle yaşlıların demografik özellikleri, sosyal durumları, günlük yaşam aktiviteleri ve sağlık durumları; Spielberger Sürekli Kaygı Envanteri ile de anksiyete düzeylerine ait bilgiler elde edilmiştir. Yaşlıların %29.3'ünün okuryazar olmadığı, %12.2'sinin tek başına yaşadığı, %24.3' ünün gelirinin ve %25.0' inin sosyal gevencesinin olmadığı saptanmıştır. Bireylerin %16.1'inde hastalık olmadığı; %45.7'sinde hipertansiyon, %28.7'sinde de kas-iskelet sistemi hastalığı olduğu belirlenmiştir. Yaşlıların ortalama Spielberger Sürekli Kaygı Skorunun (SSKS) normal sınırların üzerinde (44.8 +- 0.4) olduğu ve yaşla birlikte anlamlı bir şekilde arttış gösterdiği; kadınlarda ve huzurevinde kalanlarda yüksek olduğu; okuryazar olmamakla, düşük gelirle, sosyal güvence sahibi olmamakla, yalnız yaşamakla, fiziksel yetersizlikle, hastalarla, ilaç kullanımıyla, uyku sorunuyla ve gelecek endişesiyle arttığı saptanmıştır. Günlük yaşam aktivitelerini yardımsız yerine getiremeyenlerde ve hastalandıklarında kendilerine yardımcı olabilecek kimsesi olmayanlarla SSKS daha fazla bulunmuştur. Uzun yılların çevresel, beslenme, yaşam koşulları gibi etkilerinin sonuçları yaşlılıkta ortaya çıkmaktadır. Bu sorunların en aza indirilmesi için; yaşlanmaya hazırlık yaşam boyunca yapılmalı ve yalnızca ileri yaşlar içinde sınırlandırılmamalıdır.