Samsun ilinde aile hekimlerinin şizofreni hastalarına karşı tutumları ve hekimlik uygulamaları / Servet Aker; Danışman Yıldız Pekşen
Özet
Bu araştırma ile Samsun ilinde birinci basamak sağlık hizmeti veren aile hekimlerinin, şizofreni hastalığı konusundaki tutumlarını ve hekimlik uygulamalarını saptamak amaçlanmıştır.Tanımlayıcı tipteki bu çalışmaya, Nisan 2008 tarihindeki Samsun ilinde aile hekimi olarak görev yapan 342 hekimden 327 ‘si (%95,6) katılmıştır. Hekimlere, psikiyatristlerin katkı ve önerileri doğrultusunda hazırlanan iki farklı şizofreni vakasından birinin sunulduğu anket formu uygulanmıştır. Vakaların ilki klinik görünüm olarak hafif bir şizofreni vakasını, ikincisi ağır bir şizofreni vakasını tanımlamaktadır. Oluşturulan anket formu iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm katılımcıların bazı demografik ve mesleki bilgilerini sorgulamaya yöneliktir. İkinci bölüm katılımcıların ruhsal hastalığı olanlara yönelik tutumlarını ve hekimlik pratiklerini öğrenmeye yöneliktir ve 61 ifade ve sorudan oluşmaktadır.Araştırmaya katılan hekimlerin %64,8’i erkek, %35,2’si kadındır. Hekimlerin %97,3’ü kardeşlerinin bu kişilerle evlenmesinden, %94,5’i bu kişilerin çocuklarının kreş öğretmeni olmasından rahatsızlık duyacaklarını, %78,9’u bu kişilere evlerini kiraya vermeyeceğini, %74,6 ‘sı bu kişiler berber olsa bu kişilere saçlarını kestirmeyeceğini belirtmektedir. Hekimlerin %74,1’i bu kişilerin “ne zaman ne yapacağı belli olmayan kişiler” olduğunu düşünmektedir ve hekimlerin %47,7’si bu kişilerle herhangi bir ortamda baş başa kalmak istememektedir. Aile hekimleri şizofreni hastalığının etyolojisinde en sık biyolojik nedenleri(%91,7) sorumlu tutmuş ve tedavi için en çok ilaç kullanma (%96,7) seçeneğini önermiştir. Aile hekimlerinin, %73,7’si şizofreni hastasını muayene ettiğinde tanı koyabileceğini, %13,4’ü ise şizofreniyi tedavi edebileceğini düşünmektedir. Şizofreni vakalarının birinci basamak sağlık kuruluşlarında tedavi edilebileceğine inananlar, aile hekimlerinin ancak %10,7’dir.Aile hekimleri, toplumda yaygın olarak var olan şizofreni hastalarına karşı sosyal mesafe isteği ve sosyal izolasyon taleplerini, toplumla birlikte paylaşmaktadır. Aile hekimlerinin, şizofreni etyolojisi ve tedavisi konusundaki görüşleri bilimsel temellidir ancak aile hekimleri şizofreni hastalarını takip ve tedavi etmek konusunda istekli değildirler.
