Vena kava süperior sendromu / Aylin Çapraz ; Danışman Serhat Fındık
Özet
Vena kava süperior sendromu (VKSS) genellikle malign hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan, uygun tedavinin başlanabilmesi için hızla tanı konulması gereken klinik bir tablodur. Kasım 2002-Temmuz 2007 tarihleri arasında kliniğimizde VKSS tanısı alan hastaların demografik ve klinik özelliklerini, tanılarını, verilen tedaviye yanıtlarını, yaşam süreleri ve yaşam süresine etki eden faktörleri prospektif olarak belirlemeyi amaçladık.Klinik özelliklerinin VKSS seyirlerinin ve tedavilerinin farklı olduklarını düşündüğümüz için hastaları iki gruba ayırdık.Buna göre kliniğimize ilk kez VKSS bulguları ile başvuran hastalar grup 1'i, akciğer kanseri tanısı alıp tedavileri seyrinde VKSS gelişen hastalar ise grup 2'yi oluşturdular.Toplam 25 hasta VKSS tanısı almışolup 19'u (%76) grup1, 6'sı da (%24) grup 2 içinde yer aldılar.GRUP 1.Hastaların yaş ortalaması 54 (21-79) olup, erkek/kadın oranı 8.5/1 idi. VKSS'nin en sık nedeni vena kava süperiora (VKS) dıştan bası yapan kitle idi [14 hasta (%74)].En sık tanı yöntemi fiberoptik bronkoskopi idi [13 hasta(%72)].Hastaların semptomlarının başlangıç süresi ortalama 21 gün, kliniğimize başvuru ve tanı arasındaki süre ortalama 8 gün, tanı ile tedavi arasında geçen süre ise ortalama 1 gün olarak hesaplandı. Hastaların 18'inde (%95) VKSS nedeni malign (16'sında akciğer kanseri, 2'sinde lenfoma), 1'inde benign idi (Behçet Hastalığı).Akciğer kanseri hastalarının yarısı küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK), diğer yarısı da küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK) tanısı aldı. Başlangıç tedavisi olarak ; KHAK'li hastaların %75'ine (%25'ine kemoradyoterapi) ve lenfoma tanısı alan hastalara kemoterapi KHDAK'li hastaların tümüne ise radyoterapi verildi.Behçet hastasına immünsupresif tedavi başlandı. Hastaların tedaviye radyolojik yanıtları değerlendirildiğinde; KHAK'li hastaların tedaviye yanıtı KHDAK'li hastalara oranla daha iyiydi (p[0.05).Sağkalım açısından değerlendirildiğinde ; KHAK tanısı alan hastaların medyan sağkalımı, KHDAK'li hastalara göre daha uzundu (463 güne karşı 53 gün, p[0.05). GRUP 2.Altı hastanın 5'i KHDAK (tümü epidermoid kanser), 1'i KHAK tanısı almıştı. Ortalama yaşları 55 (48-61) olup, tümü erkek idi.Akciğer kanseri tanısından ortalama 289 gün [KHAK'de170 gün, KHDAK'de 313 gün (p]0.05)] sonra VKSS gelişmişti.VKSS nedeni en sık VKS'ye dıştan bası yapan kitle idi.Vena kava süperior sendromu geliştiğinde dört hastaya radyoterapi başlandı (1'i KHAK, 3'ü KHDAK).Geri kalan iki KHDAK'li hastanın birinde VKS'ye stent takıldı, diğeri palyatif tedavi aldı.Tedaviye radyolojik yanıt; KHAK'de parsiyel, KHDAK'nin biri dışında (parsiyel yanıt) progresyon şeklindeydi (p]0.05).Vena kava süperior sendromu ile başvuran takibinde akciğer tanısı konulan hastalarda medyan sağkalım; akciğer kanseri tanısı ile izlenirken tedavileri seyrinde VKSS gelişen hastalara göre anlamlı derecede daha uzundu [180 güne karşı 18 gün (p[0.05)].