Deneysel akut pankreatit modelinde montelukast’ın etkileri / Serkan Angı; Danışman Ali Naki Ulusoy
Özet
Bu çalışmanın amacı, ratlarda Cerulein ile oluşturulmuş deneysel akut pankreatik modelinde bir sisteinil lökotrien reseptör antogonisti olan Montelukast’ın etkilerini araştırmaktır.Toplam 40 adet Sprague- Dawley türü erkek erişkin rat (Ağırlıkları 295-325 gr arasında değişen, ortalama 310 gr. Standart sapma:±2,6), her bir grupta 10 rat olacak şekilde 4 gruba ayrıldı. Cerulein (C) grubundaki 10 rata subkutan 20µg/kg Cerulein (Sigma Chemical, USA) enjekteedilerek deneysel ekut panreatik indüklendi. Cerulein+erken Montelukast (CMe) grubundaki 10 rata ilk Cerulein dozundan 4 ve 8saat önce olmak üzere 2 kere 10 mg/kg Montelukast sodyum (Bilim İlaç, İstanbul) subkutan enjekte edildi, ardından birer saat ara ile 4 kere 20µg/kg Cerulein subkutan enjekte edildi. Cerulein+geç Montelukast (CMg) grubundaki 10 rata önce birer saat ara ile 4 kere 20µg/kg Cerulein subkutan, ilk Cerulein dozundan 4 ve 8 saat sonra iki kere 10 mg/kg Montelukast sodyum subkutan enjekte edildi. Kontrol (K) grubuna birer saat ara ile dört kere Cerulein ile eş hacimli (0,2ml) %0,9’luk NaCl solüsyonu subkutan enjekte edildi. Tüm ratlar ilk Cerulein enjeksiyonundan 12 saat sonra sakrifiye edildi. Sakrifikasyondan hemen önce alınan arteryal kan örneklerinden pH, pO2, pCO2, HCO3, lökosit, hematokrit, panreatik amilaz ve lipaz çalışıldı. Tamamı çıkarılan pankreas dokularında histopatolojik olarak ödem, inflamasyon, vakuolizasyon ve nekroz değerlendirilerek her birine 0-4 arası skor verildi ve total histopatolojik skor hesaplandı.K grubuyla Cgrubunun karşılaştırılmasında; pankreatik amilaz, lipaz, lökosit, hematokrit, pH, pO2, HCO3, pankreatik su içeriği değerlerinin tümünde, ayrıca histopatolojik incelemede, ödem, inflamasyon, vakuolizasyon, nekroz ve total histopatolojik skor değerlerinin her birinde istatistiksel olarak anlamlı farklar ortaya çıkmıştır (p<0.05). CMg grubuyla C grubu karşılaştırıldığında değerlendirilen hiçbir parametrede istatistiksel olarak anlamlı fark çıkmamıştır. CMe grubuyla C grubu karşılaştırıldığında pankreatik amilaz, lipaz, PH, pO2, pCO2, HCO3, pankreatik su içeriği oranları ve histopatolojik olarak ödem, inflamasyon ve total histopatolojik skor değerlerinin tümünde istatistiksel olarak anlamlı farklar çıkmıştır (p<0.05). Bu iki grubun karşılaştırılmasında lökosit, hematokrit, vakuolizasyon ve nekroz değerlerinde anlamlı farklar çıkmamıştır. Son olarak CMe grubuyla K grubunun karşılaştırılmasıyla lökosit ve pO2 haricindeki tüm değerlerde istatistiksel olarak anlamlı farklar çıkmıştır (p<0.05).Birer saat ara ile 4 kere 20µg/kg subkutan Cerulein uygulanmasıyla tüm ratlarda akut pankreatik oluşturulmuştur. Montelukast’ın Cerulein indüksiyonundan sonra verildiği grupta meydana gelen pankreatik hasarda Cerulein grubuyla karşılaştırıldığında hiçbir parametrede anlamlı far gözlenmemiştir. Montelukast’ın Cerulein indüksiyonundan önce verildiği grupta meydana gelen pankreatik hasarda ise Cerulein grubuyla karşılaştırıldığında pek çok parametrede anlamlı farklar olmuştur (p<0.05).Bu da bize sisteinil lökotrien reseptör antogonistlerinin pankreatitin geç evresinde kullanılmasının herhangi bir fayda sağlamayacağını, ancak erken dönemde ya da profilaktik olarak kullanıldığında pankreatik hasarı azaltabileceğini düşündürmüştür.
