Memantin ve kanabinoidlerin etkileşiminin penisilin ile oluşturulan deneysel epilepsideki rolü / Duygu Çakıl; Danışman Mustafa Ayyıldız

Abstract

Epilepsi, kortikal nöronlardaki anormal ve aşırı elektriksel aktivite sonucu ortaya çıkan spontan tekrarlayan nöbetlerle karakterize, önemli ve önlenebilir bir nörodavranışsal bozukluktur. Beyindeki major eksitatör nörotransmitter olan glutamat ve onun NMDA reseptörü epileptogenezde önemli rol oynar. Bir un-kompetitif NMDA reseptör antagonisti olan memantinin farklı deneysel epilepsi modelleri üzerinde önleyici etkileri olduğu gösterilmiştir. Diğer taraftan kanabinoidler presinaptik yoldan antiepileptik etki göstermektedirler. Ancak bu maddelerin penisilin ile oluşturulan deneysel epilepsi üzerine etkileri ve birbirleri ile etkileşimleri hakkında literatürde herhangi bir bilgiye rastlanmamıştır.Sunulan çalışmada, memantin kanabinoid reseptör agonist ve antagonistleri ile bu maddelerin birbirleriyle etkileşimleri penisilinle oluşturulan epileptiform aktivite etkisi araştırıldı. Bu amaçla 102 adet albino dişi Wistar sıçan üretan ile anesteziye alındıktan sonra sol somamotor korteksleri açılarak korteks üzerinde kayıt elektrotları yerleştirildi. Ve deney düzeneğine bağlandı. Epileptiform aktivite 500 IU (i.c.) penisilin injeksiyonu ile oluşturuldu. Penisilin injeksiyonundan 30 dk, sonra hayvanlara (1) memantin (1,2.5,5,10 ve 20 mg/kg, i.p), (2) AM251 (0.25 µg, i.c.v), (3) ACEA (7.5µg, i.c.v ), (4) memantin (5 mg/kg) + ACEA, (5) memantin + AM251, (6) AM251 +ACEA ve (7) memantin +AM +ACEA uygulandı.Elde edilen verilere göre ; memantinin 2.5 ve 5 mg/kg dozları epileptiform aktivitenin spike frekansını azalttı. En etkin doz 5 mg/kg olarak belirlendi. Penisilin ile oluşturulan epileptiform aktivite üzerine ACEA antikonvulsan, AM251 ise prokonvulsan etki gösterdi. Memantin + ACEA grubunda antikonvulsan etki memantin grubuna göre daha erken ortaya çıktı. Memantin + AM251 ve AM251 + ACEA gruplarında ortaya çıkan etki tek başına memantin grubu istatistiksel olark anlamlı bir fark oluşturmadı. Memantin + AM251 + ACEA grubu ile tek başına memantin grubundan elde edilen sonuçlar benzerdi.Mevcut bilgiler ışığında, memantinin penisilinle oluşturulan deneysel epilepside orta dozda (5 mg/kg) en etkili olduğu, kanabinoid CB1 reseptörlerinin de epileptiform aktivite frekansını etkilediği ve memantin ile kanabioid sisteminin epileptiform aktiviteyi ayrı mekanizmalar üzerinden baskıladığı , bu iki sistem arasında sinerjik bir etkileşiminin olmadığı sonucuna varıldı.ANAHTAR KELİMELER: deneysel epilepsi,penisilin, memantin, kanabinoidler, ACEA, AM251, ECoG.